Over Rosh HaSjana gesproken -1-
19/09/2020

Over Rosh HaSjana gesproken -1-

Passage: Leviticus 23

De Aanwezige sprak tot Mozes:

Spreek tot de Israëlieten en zeg: Num. 29:1In de zevende maand, op de eerste dag van de maand, moet u een rustdag houden, een gedenkdag aangekondigd door bazuingeschal, een heilige samenkomst.

U mag geen enkel dienstwerk doen en u moet de HEERE een vuuroffer aanbieden.

Leviticus 23 vers 23-25

Over Rosh HaSjana gesproken
Rosh HaShana is het Bijbels nieuwjaar en is gisteravond begonnen. Vandaag, nu op de kop af, gelijk aan de nieuwe maanviering start de najaarsfeesten. In de 7e maand. De maand waar het op aan komt. Een serieuze aangelegenheid.
Het eerste najaarsfeest is Rosh Hashanna, het Hoofd van het jaar (het nieuwe Burgerlijk jaar). Een tijd wat voor de hele mensheid bepalend is.

Waarom valt Joods nieuwjaar op een andere dag dan ons nieuwjaar? Waarom wensen Joden elkaar een ‘goed en zoet’ nieuw jaar? En bestaat RosH HaShana ook uit oliebollen en vuurwerk?

Over Rosh HaShana, het nieuwe Bijbelse jaar is de Bijbel maar heel summier in bijvoorbeeld Leviticus 23 vers 23 tot en met 25:

De Aanwezige sprak tot Mozes:

Spreek tot de Israëlieten en zeg: In de zevende maand, op de eerste dag van de maand, moet u een rustdag houden, een gedenkdag aangekondigd door bazuingeschal, een heilige samenkomst.

U mag geen enkel dienstwerk doen en u moet de HEERE een vuuroffer aanbieden.

En dat was het dan, Daar kunnen we het dan mee doen. Er worden geen direct specifieke gebruiken genoemd hoe Rosh Hashana, dat twee dagen duurt verder ingevuld moet worden.
Desondanks is het goed om eens stil te staan bij de gebruiken die in het jodendom plaatsvinden tijdens dit eerste najaarsfeest. En vooraf wil ik opmerken dat over de vele gebruiken die er zijn, de Schrift niets zegt, maar laten we eens stil staan bij de symboliek van het Joodse- of Bijbelse Nieuwjaar. Want laten we eerlijk zijn, op onze viering met oud- en nieuw valt voldoende af te dingen. Heel even in het kort.

In het hedendaagse oud-en-nieuw feest zijn nog veel sporen te vinden van de viering van de Germanen. Zo kan men de traditie van onze oud-en-nieuw gerechten baseren op de Germaanse traditie van het verdrijven van demonen. De Germanen waren bang voor demonen waardoor zij dieren offerden, en die vervolgens op aten. Volgens de Germaanse traditie ging dit ook gepaard met het nuttigen van veel alcoholische dranken.

Julius Caesar stelde in 46 voor Christus vast dat 1 januari voortaan het begin van elk nieuw jaar was, in plaats van het (elk jaar verschillende) begin van de lente. Bij Caesar is dus de westerse traditie ontstaan die wij nog steeds vieren. Een obstakel voor deze traditie was de kerk die zich afzette tegen de heidense Nieuwjaars rituelen. Later gaf de kerk een tussen haakjes (christelijke) betekenis aan de heidense feestdag, zodat nieuwjaarsdag geaccepteerd kon worden door alle christenen. De betekenis die de kerk aan 1 januari gaf was een feest omtrent de ‘besnijdenis van Jezus’.

Wanneer je dit weet, moet je je dan niet afvragen waarom we in hemels naam, en ik zeg dit in alle oprechtheid, dit ronduit heidense feest ingeruild hebben voor de inzetting van de Heere God, die Hij onze Zelf geboden heeft?

Laten we de ontstaansgeschiedenis van ons oud- en nieuwjaar vieren in ons achterhoofd houden bij het lezen van de joodse achtergrond en het vieren van het nieuwe jaar zoals gebruikelijk in het jodendom. Dat zal ons denk ik helpen om geen hoogmoedige houding aan te nemen, alsof wij het bij het rechte eind hebben en de joden er maar een rommeltje van maken.

Allereerst moeten we wel constateren dat de HEERE, de Aanwezige, heel duidelijk en heel precies heeft aangegeven wanneer dat plaats zou vinden:

De Aanwezige sprak tot Mozes:

Spreek tot de Israëlieten en zeg: In de zevende maand, op de eerste dag van de maand, moet u een rustdag houden, een gedenkdag aangekondigd door bazuingeschal, een heilige samenkomst.

U mag geen enkel dienstwerk doen en u moet de HEERE een vuuroffer aanbieden.

De ontstaansgeschiedenis van het tijdstip van oud- en nieuw heeft een ronduit heidense oorsprong, waar ook nog eens, hoe erg is het eigenlijk een tussen haakjes, christelijk sausje overheen gegaan is, in de zin wat we dan denken aan de besnijdenis van Jezus, die dan op de 8e dag na zijn geboorte die herdacht wordt tijdens kerst geboren zou zijn. Nergens, maar dan ook nergens, vinden we in de Gods Woord dat de geboorte van Yehoshua plaatsgevonden zou hebben in december, en we vinden eveneens nergens dat we de besnijdenis van Yehoshua op 31 december zouden moeten vieren. Mag ik het eens scherp zeggen: Beiden zijn een rechtstreekse uitvinding van de duivel die ons af wil houden van de inzettingen van de Aanwezige die in Zijn Woord geboden heeft:

Spreek tot de Israëlieten en zeg: In de zevende maand, op de eerste dag van de maand, moet u een rustdag houden, een gedenkdag aangekondigd door bazuingeschal, een heilige samenkomst.

U mag geen enkel dienstwerk doen en u moet de HEERE een vuuroffer aanbieden.

En zij die de zondag zo in ere houden, overtreden dit gebod met de voeten. De instelling van de Aanwezige is ingeruild voor een heidens gebruik.

Vandaag wil ik met je nadenken over de instelling van Rosh HaSjana. En hoe dat onder de Israelieten wordt ingevuld.

Wist je dat God eigenlijk ook een soort wekker heeft? Geen wekkerradio of een ‘wake up caal. Nee, Gods wekker en alarm is de shofar. De shofar is een ramshoorn en komt meerdere keren in de Bijbel voor. Hij heeft een belangrijke rol binnen één bepaald Bijbels feest en dat is Rosh HaShana. Rosh HaShana wordt in de Bijbel in Leviticus 23 als Yom T’roe’ah (‘dag van het bazuingeschal) beschreven en is het feest voor het Joods- of veel beter gezegd Bijbels nieuwjaar.

Rosh HaShana wordt gevierd op de eerste en de tweede dag van de Joodse maand Tishri. De rabbijnen leren dat Rosh HaShana de geboortedag van het universum is en de dag waarop Adam en Eva zouden zijn geschapen. Op deze dag zul je zeker de shofar niet missen en wordt er lekker gegeten, is er veel vreugde en worden er appels in de honing gedoopt. Men wenst elkaar dan ook een ‘zoet nieuw jaar’! Maar deze vreugde heeft ook een keerzijde. Want al is de honing nog zo zoet, het wordt gemaakt door stekende bijen. Zo roept Rosh HaShana op om tot inkeer te komen en om ‘steken’ om te zetten in zoete honing.

Eén van de belangrijkste geestelijke processen binnen het jodendom die bij Rosh HaShana van start gaan is het doen van t’shoeva (inkeer/bekering). Zelfonderzoek en bekering vormen voor het jodendom geen moeilijk grijpbaar geestelijk proces, want het gaat vaak om hele concrete dingen. Om hier uiting aan te geven zullen Joden op Rosh HaShana uit de Thora lezen en zich hullen in gebed. In dat gebed vragen zij God of Hij hun zonden wil vergeven.

Met het vers ‘U zult de zonde in de diepte van de zee werpen’ in het hart wordenbroodkruimels (als symbool voor de zonde) in de zee in de zee geworpen. Rosh HaShana is in dit alles pas het startschot van een langere periode van schuldbelijdenis en inkeer. Deze dag leidt uiteindelijk naar de meest heilige dag op Gods kalender: de Grote Verzoendag (Yom Kippoer). De dag waarop de hemelse rechtbank zich uiteindelijk zal sluiten.

Maar wat voor rol heeft de shofar dan in deze periode? De shofar roept ons op om alles in het werk te stellen om de schade te herstellen die hij als mens heeft aangericht. Het woord ‘shofar’ heeft dezelfde wortel als het Hebreeuwse woord voor verbeteren. Het is een oproep om de Koning te dienen in een rechtvaardig leven.

Het is dan ook geen toeval dat koning David, ondanks zijn zonde, als rechtvaardig werd gezien en met een hoorn is gezalfd. Daarentegen is koning Saul met een kruik van een levenloos materiaal gezalfd. Toch was deze zalving met de hoorn pas mogelijk op het moment dat het dier stierf. Zo dient de Yetser Ha’ra (slechte/zondige natuur) van de mens eerst te sterven om in het Boek des Levens ingeschreven te worden.

Als de shofar klinkt dan is dat voor Joden een oproep om hun hart om te ploegen en om zich te ontdoen van de rotte vruchten. Dit snoeien, plukken en verbranden maakt dat zij tot rijpe volwassenheid kunnen komen, de zegeningen zichtbaar worden en de winst geteld kan worden. Daarnaast geloven de Israelieten ook dat de uiteindelijke verlossing en het herstel gepaard gaan met het blazen van de shofar bij de komst van de Messias. Onder bazuingeschal zal Hij Zijn uitverkorenen bijeenroepen lezen we in Mattheüs 24:31

Als iemand dan tegen u zegt: Zie hier is de Christus of daar, geloof het niet;
want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan en zij zullen grote tekenen en wonderen doen, zó dat zij – als het mogelijk zou zijn – ook de uitverkorenen zouden misleiden.
Zie, Ik heb het u van tevoren gezegd!
Als men dan tegen u zal zeggen: Zie, Hij is in de woestijn; ga er niet opuit; zie, Hij is in de binnenkamers, geloof het niet,
want zoals de bliksem vanuit het oosten komt en zichtbaar is tot in het westen, zo zal ook de komst van de Zoon des mensen zijn.
Want waar het dode lichaam is, daar zullen de gieren zich verzamelen.
meteen na de verdrukking van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan zal zijn schijnsel niet geven en de sterren zullen van de hemel vallen en de krachten van de hemelen zullen heftig bewogen worden.
En dan zal aan de hemel het teken van de Zoon des mensen verschijnen; en dan zullen al de stammen van de aarde rouw bedrijven en zij zullen de Zoon des mensen zien, als Hij op de wolken van de hemel komt met grote kracht en heerlijkheid.
En Hij zal Zijn engelen uitzenden onder luid bazuingeschal, en zij zullen Zijn uitverkorenen bijeenbrengen uit de vier windstreken, van het ene uiterste van de hemelen tot het andere uiterste ervan.

En de Heere zal neerdalen uit de hemel lezen we in 1 Thessalonicenzen 4:16

Maar ik wil niet, broeders, dat u onwetend bent ten aanzien van hen die ontslapen zijn, opdat u niet bedroefd bent zoals ook de anderen, die geen hoop hebben.
Want als wij geloven dat Jezus gestorven en opgestaan is, zal ook God op dezelfde wijze hen die in Jezus ontslapen zijn, terugbrengen met Hem.
Want dit zeggen wij u met een woord van de Heere, dat wij die levend zullen overblijven tot de komst van de Heere, de ontslapenen beslist niet zullen voorgaan.
Want de Heere Zelf zal met een geroep, met de stem van een aartsengel en met een bazuin van God neerdalen uit de hemel. En de doden die in Christus zijn, zullen eerst opstaan.
Daarna zullen wij, de levenden die overgebleven zijn, samen met hen opgenomen worden in de wolken, naar een ontmoeting met de Heere in de lucht. En zo zullen wij altijd bij de Heere zijn.
Zo dan, troost elkaar met deze woorden.

Rabbi Maimonides en Paulus zeiden: “Ontwaak, gij die slaapt, en sta op uit de doden, en Christus zal over u lichten! Schud jezelf, gij sluimeraars, uit uw sluimering!” Laten wij waakzaam zijn voor Gods ‘wekker’ om de klank van de shofar te herkennen.

Met deze gedachte kan ik jullie niets anders dan een gebruiukelijke joodse wens toe wensen: moge u/jij ingeschreven en bezegeld worden voor een goed nieuw jaar!

We gaan luisteren naar een bijzonder lied.

Avinoe Malkenoe (Hebreeuws: onze Vader, onze Koning) is een Joods gebed dat onderdeel uitmaakt van de synagoge-liturgie van de Joodse feestdagen Rosj Hasjana en Jom Kipoer.

Joseph Hertz (gestorven in 1946), opperrabbijn van het Britse Rijk, omschreef Avinoe Malkenoe als “het oudste en meest emotionele gebed van het gehele Joodse jaar”. Het maakt gebruik van twee metaforen van G’d die elk apart in de Bijbel voorkomen: “Onze Vader” (Jesaja 63:16) en “Onze Koning” (Jesaja 33:22).

Het wordt meestal in beurtzang gezongen, dat wil zeggen dat de chazan (voorzanger) de eerste regel zingt, de gemeente de tweede regel (op dezelfde melodie), de chazan vervolgens de derde, de gemeente dan weer de vierde, enzovoorts. Vaak zijn er meerdere melodieën waarmee tijdens het zingen afgewisseld wordt. Met name de laatste regel is erg bekend en wordt ook afzonderlijk gezongen: Avinoe Malkenoe,  “Onze Vader, onze Koning, wees ons genadig, verhoor ons, wij hebben geen daden waarop wij ons beroepen kunnen, maar toch, laat uw recht, dat U spreekt over ons, de mildheid kennen van uw trouw, ja, wil ons helpen.”

“Onze Vader, onze Koning, wij hebben gezondigd voor uw aangezicht.

Onze Vader, onze Koning, wij hebben geen die ons regeert dan u.
Onze Vader, onze Koning, wees met ons ter wille van Uw naam, die wij dragen.
Onze Vader, onze Koning, laat het nieuwe jaar voor ons een goed jaar worden.
Onze Vader, onze Koning, elk besluit dat hard en zwaar voor ons zou zijn om het te ondergaan, vernietig dat, neen, laat het niet over ons uitgesproken worden.
Onze Vader, onze Koning, laat ophouden elke beschikking over ziekte, over oorlog, over hongersnood, die tegen ons zou uitgesproken zijn.
Onze Vader, onze Koning, vergeef ons en scheld ons kwijt wat wij verkeerd deden.
Onze Vader, onze Koning, voer ons terug, in een volledige en algehele terugkeer tot U.
Onze Vader, onze Koning, geef een algehele genezing aan de zieken van Uw volk.
Onze Vader, onze Koning, vermeld onze naam ten goede.
Onze Vader, onze Koning, schrijf ons in in het boek van een goed leven.
Onze Vader, onze Koning, schrijf ons in in het boek van verlossing en hulp.
Onze Vader, onze Koning, schrijf ons in in het boek, waarin een goede beschikking valt over de mogelijkheid ons in leven te houden.
Onze Vader, onze Koning, laat wat wij goed deden voor ons opgetekend blijven.
Onze Vader, onze Koning, schrijf ons in in het boek van vergeving en kwijtschelding.
Onze Vader, onze Koning, laat er spoedig hulp voor ons ontstaan.
Onze Vader, onze Koning, geef Israël Uw volk zijn glorie.
Onze Vader, onze Koning, vul onze handen met Uw rijke gaven.
Onze Vader, onze Koning, hoor naar onze stem, wees ons een bescherming, schenk ons uw liefde.
Onze Vader, onze Koning, aanvaard ons gebed in liefde en laten de woorden van ons gebed Uw wil zijn.
Onze Vader, onze Koning, open de poorten van de hemel, opdat ons gebed er moge doordringen.
Onze Vader, onze Koning, denk er toch aan dat wij alleen maar stof zijn.
Onze Vader, onze Koning, laat ons niet onverhoord van U gaan.
Onze Vader, onze Koning, moge dit uur een uur zijn waarin Uw liefde en Uw welwillendheid waken over ons.
Onze Vader, onze Koning, ontferm u over ons en over onze kleine kinderen.
Onze Vader, onze Koning, doe het ter wille van die vermoord werden, omdat ze de eenheid van Uw naam verkondigden en als martelaren stierven.
Onze Vader, onze Koning, doe het om Uwentwil en niet om de onze.
Onze Vader, onze Koning, doe het om Uw liefde, die zo groot is.
Onze Vader, onze Koning, wees ons genadig, verhoor ons, wij hebben geen daden waarop wij ons beroepen kunnen, maar toch, laat Uw recht, dat Gij spreekt over ons, de mildheid kennen van Uw trouw, ja, wil ons helpen.”

KLIK HIERONDER OM TE LUISTEREN

Reactie verzenden

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reactie verzenden

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

EN / NL/ עב