Klik hieronder om naar de uitzending te luisteren:

Psalm 105

37 Hij leidde hen uit met zilver en goud,
onder hun stammen was niemand die struikelde.

38 Egypte was blij toen zij wegtrokken,
want angst voor dit volk was op hen gevallen.

39 Hij spreidde een wolk uit om hen te bedekken
en gaf vuur om de nacht te verlichten.

Over een wolk gesproken (2)
In de voorgaande aflevering hebben we gezien dat de Bijbel ons de twee kanten van de symboliek van wolken laat zien. Aan de ene kant is het beschermend en vormt het een bedekking. Aan de andere kant vertegenwoordigt de wolk datgene waar niet doorheen kan worden gekomen, waardoor het zicht wordt verduisterd.

In het Boek Klaagliederen profeteert Jeremia tot God en roept: “U hebt Uzelf met een wolk bedekt, zodat ons gebed er niet doorheen zou gaan (Klaagliederen 3:44)”,

Maar even verderop in Jesaja lezen we: Ik heb uw overtredingen uitgewist, en uw zonden keren naar mij terug als een wolk, want ik heb u verlost (Jesaja 44:22).”

Misschien ligt de betekenis van de wolk, het hebreeuwse begrip (עָנָן anan) wel verborgen zijn in een mysterie denken de Rabijnen. En zij halen het volgende voorbeeld aan:

Heb je ooit met een vriend of vriendin in de mist gelopen? En heb je er ooit wel eens bij stilgestaan dat je stem op dertig meter afstand hoorbaar was? Mist blijkt een uitstekende drager en zender van geluid. Zelfs ons gefluister wordt over lange afstanden gedragen als we een mist ingaan. Maar als geluid wordt gedragen, is het zicht beperkt in het midden van een mist.

We zeggen “we zitten in de mist” als we niet erg helder kunnen denken. In de natuur vermindert mist het gezichtsvermogen, maar versterkt het gehoor. In de Thora (Deuteronomium 6:4) zegt Mozes niet tegen de Hebreeën: “Zie, o Israël”, maar eerder: “Hoor, o Israël”, alsof geluid het geprefereerde zintuig was om het goddelijke te ervaren. Er schuilt een mysterie in het beperken van het gezichtsvermogen om het gehoor te vergroten, en daarom sluiten de Joden hun onze ogen wanneer zij het Shema zingen.

Het mysterie lijkt te maken te hebben met wat we waarnemen als dichtbij en veraf. Net zoals de mist geluid geleidt en het zicht verduistert, zo lijkt geluid dichtbij te brengen wat eigenlijk ver weg is.

Probeer maar eens te luisteren naar iemand waar je om geeft met je ogen open. De woorden die je hoort kunnen inspirerend of mooi zijn, maar het zien creëert een gevoel van de “realiteit” van scheiding van dat wat buiten je is.

Als je met je ogen open luistert, heb je een relatie met de persoon die aan het woord is.

Maar wanneer je naar diezelfde persoon te luistert met je ogen dicht gebeurt iets mysterieus met je dieptewaarneming. Het is moeilijker om te onderscheiden hoe ver de persoon van je verwijderd is zonder je gezichtsvermogen.

Sterker nog, het kan lijken alsof de woorden van binnenuit komen in plaats van van iemand anders. Op een allegorisch niveau leerde Rabbi Shlomo Carlebach dat dit de reden is dat we onwillekeurig onze ogen sluiten als we iemand kussen van wie we houden. Het is alsof ons hele wezen zegt: “Je bent een deel van mij, ik ben een deel van jou. Wij zijn een. Ik houd van je!”.

Wellicht is dat een reden om met de ogen dicht te bidden?

Een wolk is een beschermende barrière in de woestijn – het is vaak een welkom teken dat de belofte of regen in droge landen vasthoudt. Het is geen wonder dat de uitgebreide betekenis van het woord ‘wolk’ in de Hebreeuwse geest te maken had met ‘bedekken’ en bescherming.

De Aaanwezige verschijnt in een wolk, en de wolk is een indicatie van de rustplaats van Gods tegenwoordigheid. Metaforisch kunnen we zeggen dat God in de duisternis verschijnt. Als we helder worden, de ogen openen worden we rationeel en ervaren we de Aaanweige minder. Maar wanneer we moeite en zorgen ervaren, er boven ons leven bij wijze van spreken de wolken zich boven ons leven samenpakken, is er een grotere kans voor ons om de Aanwezige te ervaren. Hoeveel mensen geltuigen niet dat in de diepste momenten van hun even, bijvoorbeeld bij het verlies van een geliefde God er bij was? We denken dat we God minder nodig hebben als er duidelijkheid in ons leven is, maar wanneer iets ons zicht verduistert, ervaren we Zijn aanwezigheid.

Een voorbeeld is met betrekking tot het zicht is dat we ’s nachts het verst zien. We denken dat licht ons in staat stelt te zien, en op een bepaald niveau doet het dat ook, maar licht verlicht alleen dat wat dicht bij ons is.

In feite weerhoudt licht ons ervan om de verste afstanden te zien. Wanneer kunnen we sterren zien? ’s Nachts, wanneer er alleen duisternis is tussen onze ogen en elke ster. Zoals mist geluid geleidt, zo geleidt duisternis het zicht. ’s Nachts kunnen we sterren zien die lichtjaren verwijderd zijn. Overdag zorgt het zonlicht ervoor dat we die grote afstanden niet kunnen zien. Het licht van de zon vernietigt elke mogelijkheid om de sterren te zien.

Er is geen situatie in het leven waarin de Aanwezige zijn kinderen, u en mij, in de steek laat. Hij is aanwezig in de donkerste nachten van pijn en mislukking, evenals op de dagen van vreugde en voorspoed.

Het is waar dat we Hem ’s nachts nodig hebben, wanneer we onze zwakheid beseffen, maar misschien nog meer overdag, wanneer we ons sterk voelen.

Hoewel deze zichtbare wolk vandaag de dag niet meer wordt gezien, kan Gods krachtige aanwezigheid nog steeds krachtig worden ervaren in ons leven.

Als dat geen zegen is.

DELEN
[Sassy_Social_Share]