Moslims en Joden toonden elkaar solidariteit toen een Irakese immigrant in Zweden de Koran verbrandde, gevolgd door een dreigement om als represaille de Bijbel te verbranden.
Zweden is getuige geweest van een heilige boekverbranding die velen een ongemakkelijk gevoel heeft gegeven over de effecten van immigratie op religie in het Scandinavische land en in Europa in het algemeen.
Het Europees Joods Congres was “geschokt en ontzet” over het plan van een in Syrië geboren moslim die in Zweden woont om zaterdag een kopie van de Thora en de christelijke Bijbel te verbranden buiten de Israëlische ambassade in Stockholm. Het was bedoeld als protest tegen het verbranden van een kopie van de Koran buiten een moskee in de Zweedse hoofdstad vorige maand door een Irakese immigrant.
De Syrische demonstrant, geïdentificeerd als Ahmad Alush, 32, ging niet door met de actie en zei dat hij dat nooit van plan was geweest. “Het is tegen de Koran om te verbranden en ik zal niet verbranden. Niemand zou dat moeten doen,” vertelde Alush zaterdag aan verslaggevers.
“Dit is een reactie op de mensen die de Koran verbranden. Ik wil laten zien dat de vrijheid van meningsuiting grenzen heeft waarmee rekening moet worden gehouden,” zei hij.
De wijdverspreide media-aandacht voor deze gebeurtenissen en de toelaatbaarheid ervan onder de Zweedse wet heeft “het imago van Zweden in het buitenland geschaad”, volgens Aron Verständig, de voorzitter van de Raad van Zweedse Joodse Gemeenschappen.
Toch waren de schandalen voor Verständig en veel Zweedse Joden eerder een bewijs van de robuustheid van de coëxistentie in Zweden dan een bewijs van de ineenstorting ervan.
Aron Verständig, the president of the Council of Swedish Jewish Communities. (Courtesy of Verständig)
“Helaas discussiëren we in Zweden over het verbranden van geschriften, maar de discussie heeft een aantal positieve resultaten gehad,” vertelde Verständig zondag aan The Times of Israel.
Achter de schermen hadden leiders van moslimgeloofsgemeenschappen die zich luidkeels verzetten tegen het plan van Alush om een kopie van een joods of christelijk geschrift te verbranden, hem ervan overtuigd om het te laten vallen, zei Verständig.
“Het zegt veel goeds over de Zweedse samenleving als je ziet dat vrijwel niemand de acties van een handvol extremisten steunt,” zei Verständig.
“Als je het nieuws in Israël leest, is er een verhaal volgens welk Zweden een plaats is waar ze Torah-rollen in brand steken en Zweedse Joden hierdoor worden bedreigd en geïntimideerd. Wij zijn dat niet. We hebben de Koranverbranding veroordeeld en de leiders van moslimgemeenschappen hebben het plan om de Bijbel te verbranden veroordeeld, net als christenen. Er is solidariteit en men erkent dat ook al is iets legaal, het nog steeds ongepast en verwerpelijk is.”
Salwan Momika, een Irakese christelijke immigrant die in Zweden woont, verbrandde vorige maand een kopie van de Koran in Stockholm, wat leidde tot veroordelingen en protesten in verschillende landen in het Midden-Oosten. Maar latere plannen van extreem-rechtse activisten in Zweden om het tafereel na te spelen gingen niet door.
Alush, die van plan was om wat hij een “Torah” noemde in brand te steken – een term die Verständig en anderen opvatten als een gedrukt exemplaar van de Hebreeuwse Bijbel of het Nieuwe Testament, in plaats van een Torah-rol – zei zaterdag dat het nooit zijn bedoeling was geweest om door te gaan met de actie, die hij had aangekondigd in een poging om bewustzijn te creëren.
“Er is een verschil tussen vrijheid van meningsuiting en acties die oproepen tegen een groep mensen,” citeerde het Zweedse TV4 Alush. “Ik wil dat dit leidt tot een verbod op het verbranden van alle heilige boeken. Je mag kritiek hebben en je mag er op de een of andere manier over denken, maar je mag niet verbranden,” zei hij.
Sommige leden van de Zweedse moslimminderheid hebben in het verleden joodse gebedshuizen aangevallen, soms in verband met Israël.
In 2017, kort nadat de voormalige Amerikaanse president Donald Trump had aangekondigd dat zijn land zijn ambassade naar Jeruzalem zou verplaatsen, gooiden drie moslimimmigranten, waaronder een asielzoeker uit Gaza, molotovcocktails naar een synagoge in Göteborg toen tientallen gemeenteleden binnen waren. De brandstichting resulteerde in weinig schade, maar was niettemin een van de meest gewelddadige aanvallen op Zweedse Joden in de afgelopen jaren.
Elk jaar produceert een gestage stroom antisemitische misdrijven in Zweden, waarvan er 170 werden gerapporteerd in 2020. In dat jaar, dat het onderwerp is van de meest recente officiële uitsplitsing, maakten antisemitische aanvallen 5% uit van alle haatmisdrijven die in Zweden werden gepleegd, hoewel Joden slechts 0,2% van de bevolking uitmaken. Anti-moslim haatmisdrijven maakten 9% uit van het totaal, wat overeenkomt met het aandeel van de moslimminderheid in de bevolking.
Police arrive after a synagogue was attacked in a failed arson attempt in Gothenburg, Sweden, late December 9, 2017. (AFP/TT News Agency/Adam IHSE)
Zweedse Joodse gemeenschappen zijn erin geslaagd om ondanks het extremisme te floreren in Zweden, maar sommige gemeenten hebben tegenslagen gekend.
In Malmö, een stad in het zuiden waar een derde van de bevolking moslim zou zijn, zijn honderden Joden vertrokken. Volgens sommigen is de gemeenschap de afgelopen 20 jaar gehalveerd. En in de noordelijke stad Umeå hebben pesterijen door neonazi’s er in 2018 toe geleid dat een leider van de lokale Joodse gemeenschap haar vereniging heeft opgeheven en haar activiteiten heeft gestaakt – een zeldzame gebeurtenis in Europa.
Naast radicale moslims heeft Zweden, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog nominaal neutraal was, een actieve neonazistische scene waarvan de activisten soms Joodse gemeenschappen lastigvallen.
De Joodse gemeenschap van Zweden heeft contact gehad met leiders van moslimgemeenschappen in een poging om radicalisme en antisemitisme aan te pakken, zei Verständig. “Het is een uitdaging geweest omdat de moslimgemeenschap erg divers is en het dus moeilijk is om met de centrale leiding te spreken, maar ik denk dat dit verbeterd is en dat we nu een effectieve dialoog hebben,” zei Verständig.
Zowel Momika, de Koranverbrander, als Alush hebben de autoriteiten van tevoren van hun plannen op de hoogte gebracht en kregen de verzekering dat de acties die ze voor ogen hadden legaal waren, aldus de autoriteiten.
Dat komt omdat de wet in Zweden, net als in veel andere landen, het verbranden van boeken niet verbiedt.
De regering onderzoekt wetgeving om dat te veranderen, maar de Raad van Zweedse Joodse Gemeenschappen, een overkoepelende groep die de grootste vertegenwoordiging is van de Zweedse minderheid van ongeveer 20.000 Joden, pleit niet voor veranderingen.
“Het recente boekverbrandingsincident en de retoriek zijn weliswaar verontrustend, maar laten zien dat de Zweedse samenleving hiermee kan omgaan zonder wetgeving, door middel van debat. Dat is de beste uitkomst,” zei Verständig.
_________________________________________________________
Bronvermelding:
Datum:
17-7-2023
Auteur:
Canaan Lidor
Beeld:
A Muslim activist outside the Israeli embassy in Sweden where he had been granted permission to burn a Torah. (Screen capture/used in accordance with Clause 27a of the Copyright Law)
Website:
www.timesofisrael.com
