Van Jom Kippoer tot Simchat Thora: Wat leidde tot de aanval en wat gaat er nu gebeuren?

Er zijn een aantal conceptuele tekortkomingen die hebben geleid tot het huidige, steeds verder escalerende conflict tussen Israël en de Palestijnen.

Er zijn veel vragen en weinig antwoorden nu Israël is getroffen door de ergste aanval op het thuisfront en misschien wel het ergste falen op het gebied van veiligheid en inlichtingen in de afgelopen vijftig jaar.

In plaats van vredig de voltooiing van de jaarlijkse Torah-lezingscyclus te vieren, werden de Israëli’s wakker door sirenes en explosies op een van de heiligste dagen van de Joodse kalender, Shemini Atzeret/Simchat Torah.

Ten minste 250 Israëli’s, maar waarschijnlijk veel meer, zijn gedood en meer dan 1000 gewond geraakt door een massale, gecoördineerde infiltratie in Israël vanuit de Gazastrook.  Enkele tientallen Israëli’s werden gegijzeld, sommigen in hun eigen stad en anderen in de Gazastrook.  Daarnaast zijn er meer dan 5.000 raketten afgevuurd in een van de zwaarste spervuren van één dag sinds Israël in 2005 de Gazastrook verliet.

Onvoorstelbare klap

Op sociale mediakanalen circuleren grafische foto’s en video’s van Israëli’s, waaronder jonge vrouwen en kinderen, en soldaten die worden gegijzeld, gemarteld of gedood en vervolgens voortdurend worden mishandeld door barbaren die de moord op Joden in hun voorouderlijk thuisland verheerlijken.

Minder dan een dag in wat de Israëlische premier een volwaardige oorlog heeft genoemd, heeft Hamas Israël een onvoorstelbare slag toegebracht.  De duur en intensiteit van de gevechten die zich zullen ontvouwen is op dit moment aan beide kanten onbekend, net als de prijs die Israëli’s en Gazanen uiteindelijk zullen betalen.

 

Ondertussen moet de omvang van een Israëlische tegenaanval nog worden aangekondigd, laat staan gevoeld in de Gazastrook.

 

50 jaar na de Jom Kippoer oorlog

De aanval komt bijna op de dag af vijftig jaar nadat Egypte en Syrië een verrassingsaanval (op 6 oktober 1973) uitvoerden op Israël tijdens de beruchte Jom Kippoer-oorlog.  Israël incasseerde duizenden slachtoffers door immense tekortkomingen van de inlichtingendiensten en het falen om de dreigende en grootschalige aard van de dreiging te internaliseren.

 

Volgens berichten in de Israëlische media schept Hamas op dat het de Simchat Thora aanval van 7 oktober 2023 al zes maanden van tevoren had gepland.  Hoe Israëls geavanceerde inlichtingen- en bewakingscapaciteit er niet in slaagde om geruchten over de op handen zijnde aanval op te vangen, of dat waarschuwingen van de inlichtingendienst gewoon werden genegeerd, moet nog worden geanalyseerd.

Er circuleren berichten dat een mogelijke Iraanse cyberaanval de IDF-communicatie zou hebben geneutraliseerd in de momenten voorafgaand aan de aanval. Hoewel dergelijke berichten onbevestigd blijven, geven ze ten minste één mogelijke verklaring voor het feit dat zoveel terroristen in staat waren om zo’n streng bewaakte grens over te steken en vervolgens met gijzelaars terug de Strook in te gaan zonder geconfronteerd te worden.

 

Bibi’s Golda-moment?

De falende beveiliging doet de vraag rijzen of de Simchat Thora aanval het “Golda-moment” van premier Netanyahu zal zijn.  Golda Meir was de premier die uiteindelijk verantwoordelijk werd gehouden voor het falen om de verrassingsaanval van Yom Kippur in 1973 te voorkomen, zoals Israël dat jaren eerder met succes deed tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967.

 

Tegelijkertijd is het, totdat de resultaten van dit conflict definitief zijn, te vroeg om een oordeel te vellen over het gehele gedrag van Netanyahu, of dat van het Israëlische veiligheidsapparaat in deze Simchat Thora aanval.

 

30 jaar na Oslo

Dat gezegd hebbende, ongeacht de uitkomst, zijn er een aantal conceptuele tekortkomingen die hebben geleid tot het huidige steeds verder escalerende conflict tussen Israël en de Palestijnen – of ze nu in Gaza wonen, onder Hamas bestuur; in Judea en Samaria, onder het bestuur van de Palestijnse Autoriteit; of als Arabieren met een volledig Israëlisch staatsburgerschap.

De huidige vijandelijkheden vinden plaats slechts enkele weken na de 30-jarige verjaardag van de Oslo-akkoorden.  Het falen van de akkoorden is nog nooit zo duidelijk geweest.  Het opnieuw importeren van aartsterrorist Yasser Arafat om het Palestijnse volk te leiden en het opdelen van Judea en Samaria in niet-aaneengesloten stukken is een recept gebleken voor het bestendigen en niet beëindigen van het Israëlisch-Palestijnse conflict.  Arafat’s belangrijkste handlanger Mahmoud Abbas zet momenteel aan tot en stimuleert aanvallen op Joden met een gewetenloze ‘Pay for Slay’ terreurfinancieringsregeling.

In plaats van te streven naar de oprichting van een vreedzame en onafhankelijke Palestijnse staat, roepen velen binnen de Israëlische en Palestijnse samenleving nu op tot een volledig einde van het tweestatenparadigma van de Oslo-akkoorden.

 

18 jaar na terugtrekking uit Gaza

De huidige inval komt ook 18 jaar na Israëls noodlottige terugtrekking uit de Gazastrook in 2005.  In een poging om de levensvatbaarheid van een onafhankelijke Palestijnse entiteit aan te tonen, ontwortelde Israël 21 bloeiende Joodse gemeenschappen, met meer dan 8.500 inwoners, en al zijn militaire apparaten uit Gaza.

 

Binnen korte tijd werd de Strook overgenomen door Hamas.  Sindsdien heeft Israël aanval na aanval geabsorbeerd, terwijl Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad wedijveren om te bewijzen welke pseudo-politieke entiteit de Joodse Staat meer schade kan toebrengen.

 

Gebroken mentaliteit bij het veiligheidsapparaat

Het waren de hogere geledingen van het Israëlische veiligheidsapparaat die de waarschuwingen in de aanloop naar de Jom Kippoer-oorlog negeerden.  Hetzelfde establishment bevorderde de zeer controversiële en ronduit gevaarlijke Oslo-akkoorden en de terugtrekking uit Gaza.  Het is hetzelfde veiligheidsapparaat dat Hezbollah heeft toegestaan om meer dan 150.000 raketten op te slaan langs de noordelijke grens van Israël; dat terughoudendheid propageert telkens wanneer duizenden raketten worden afgevuurd vanuit Gaza naar het zuiden; en dat Palestijnen in Judea en Samaria heeft toegestaan om automatische wapens op te slaan, die tot geen verrassing vaak worden gericht op Israëliërs.

 

En het is hetzelfde establishment dat uiteindelijk heeft toegestaan dat Iran naar de rand van een volwaardige nucleaire macht marcheerde zonder beslissende actie te ondernemen.

Zal een regering die Israël in de huidige slepende veiligheidsproblemen heeft gebracht, nu de wilskracht en de middelen hebben om het paradigma voor eens en voor altijd te veranderen tussen een van ’s werelds meest geavanceerde legers en een amalgaam van terroristische schurkenstaten binnen en buiten haar grenzen?

 

Een oorlog met meerdere fronten?

Het is nog maar de vraag wat Hamas hoopt te bereiken door een nieuwe conflictronde te beginnen. Een Israëlische tegenaanval zou Hamas volledig kunnen decimeren. In de afgelopen jaren is Hamas – een soennitische moslimentiteit – steeds dichter in de buurt gekomen van de door sjiieten gecontroleerde Islamitische Republiek Iran.

 

De andere belangrijke proxy van Iran, Hezbollah, heeft gedreigd zich in de gevechten te mengen als Israël een vergeldingsinvasie op de grond lanceert in de Gazastrook. Zal Israël toegeven aan de dreigementen van Hezbollah?

 

Zou Israël bereid zijn om een meervoudige oorlog te voeren? En zou een succesvolle strijd op meerdere fronten het machtsevenwicht in de regio voor eens en voor altijd in het voordeel van Israël veranderen?

 

Zou Israël het onzekere moment aangrijpen om een lang besproken militaire aanval op de Iraanse nucleaire infrastructuur uit te voeren? Of zal Israël toestaan dat Iran een tactische overwinning claimt met een succesvolle, door Hamas georkestreerde Simchat Thora aanval?

 

$6 miljard geschenk aan Iran

Nog maar een paar weken geleden schonk de regering Biden 6 miljard dollar aan Iran in ruil voor 5 gijzelaars. Nu heeft haar terroristische proxy Hamas tientallen Israëlische gijzelaars in hun plaats genomen. De aanval is de zoveelste zware klap voor het Amerikaanse beleid ten opzichte van Iran en tast de Amerikaanse geloofwaardigheid in de regio verder aan.

Het conflict barst los tegen de achtergrond van berichten dat Israël op het punt staat een normalisatieovereenkomst te sluiten met Saoedi-Arabië. Hoewel de details van een overeenkomst nog moeten worden afgerond, is de drijvende kracht achter de normalisatie de wederzijdse angst van de Israëli’s en de Saudi’s voor een nucleair bewapend Iran en een gebrek aan vertrouwen in de Verenigde Staten om te voorkomen dat Iran een kernmacht wordt.

 

Saudische normalisatie en concessies

De Verenigde Staten oefenen openlijk druk uit op Israël om concessies te doen aan de Palestijnse Autoriteit als onderdeel van een “door de VS bemiddelde” normalisatieovereenkomst met Saoedi-Arabië. In tegenstelling tot de bedoelingen van de VS, kan de huidige aanval op Israël concessies alleen maar minder waarschijnlijk maken.

 

De aanval toont aan dat concessies nooit moeten worden gedaan aan terroristen, maar alleen aan hen die bereid zijn om hun eigen concessies te doen in het streven naar een vrede die de tand des tijds kan doorstaan.

 

Anti-hervormingsreactie

 Het conflict komt ook tot uitbarsting te midden van een bittere interne Israëlische verdeeldheid over gerechtelijke hervormingen. Linkse anti-hervormingsbetogers, geleid door voormalig premier Ehud Barak en oppositieleider Yair Lapid, hebben keer op keer verklaard dat de politieke strijd zou kunnen leiden tot een burgeroorlog.

 

Dergelijke dwaze retoriek is meer dan gevaarlijk en heeft de Israëli’s en hun vijanden duidelijk zwakheid gecommuniceerd. Erger nog, elitaire luchtmachtpiloten en reservisten hebben van het leger een politieke voetbal gemaakt door te dreigen dat ze niet zullen komen opdagen als er gerechtelijke hervormingen worden doorgevoerd.

 

De dreigementen vormen een dieptepunt in de geschiedenis van Israël.

Nog geen twee weken geleden werd het moment zelfs nog lager, toen anti-hervormings- en antireligieuze demonstranten openbare gebedsbijeenkomsten verstoorden op Jom Kippoer – ongetwijfeld de heiligste dag van het jodendom.

 

Zou het kunnen dat interne strijd op Jom Kippoer leidde tot externe strijd op Simchat Thora?

Eenheidsregering?

 Nu, te midden van het huidige conflict, zijn er gesprekken over een mogelijke eenheidsregering, waarbij Lapid en voormalig minister van Defensie en uitdager van Netanyahu, Benny Gantz, naar verluidt overwegen om de krachten te bundelen met Netanyahu. De komende 24-48 uur zal blijken of de politieke tegenstanders bij elkaar kunnen komen en of Netanyahu bereid is om enkele van zijn rechtse coalitiepartners af te stoten om een eenheidsregering mogelijk te maken.

 

Het afstoten van zijn natuurlijke rechtse bondgenoten ten gunste van zijn progressieve politieke tegenstanders kan aanzienlijke politieke risico’s voor Netanyahu met zich meebrengen.

 

Ondertussen mobiliseert Israël in hoog tempo zijn hele reservekorps, in de grootste militaire oproep in decennia. Of Israël een grondinvasie zal lanceren, valt nog te bezien. Als Israël een invasie lanceert, wat zullen dan de strategische doelen zijn?

 

Zal het proberen om de geest van het conflict terug in de fles te duwen, tot een niet al te verre toekomstige ronde van gevechten?

 

Of zal Israël zich stevig vestigen als de sterkste supermacht van de regio?

 

Jom Kippoer of Entebbe?

 Zal Israël zijn gijzelaars redden en van een Jom Kippoer-moment een Entebbe-moment maken – toen het Israëlische leger op 4 juli 1976 in Oeganda meer dan 100 gijzelaars redde die door Palestijnse terroristen waren meegenomen?

 

Die operatie werd geleid door Netanyahu’s oudere broer Yoni, die als enige Israëli sneuvelde in de strijd. Als Netanyahu geen succesvolle operatie leidt, zou dit wel eens het einde kunnen betekenen van zijn legendarische politieke carrière.

 

Toch zou een succesvolle operatie in combinatie met een Saoedische normalisatieovereenkomst Netanyahu’s nalatenschap als Israëls langstzittende en meest succesvolle premier verder kunnen verstevigen.

 

Een groot deel van de internationale gemeenschap heeft zijn steun aan Israël toegezegd tijdens de afschuwelijke terreuraanval op een van de heiligste dagen van het Jodendom. Zal die steun blijven bestaan als Israël een grondinvasie lanceert, en als zo’n invasie langer duurt?

 

Vragen in overvloed. Antwoorden zullen ongetwijfeld binnenkort komen.