Van 24 maart tot en met 20 september 2020 bieden het Noord-Veluws Museum en Museum Sjoel Elburg in een unieke samenwerking de tentoonstelling Vermoorde kunst met werk van ruim 25 joods Nederlandse kunstenaars die in de Tweede Wereldoorlog werden vermoord.
Tijdens de bezetting door nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog zijn veel joodse kunstenaars om het leven gebracht. Hiermee werd hen op brute wijze de gelegenheid ontnomen om verder kunst te creëren. Zo werden niet alleen de kunstenaars vermoord, maar uiteindelijk ook de kunst. Dit indringende thema is de aanleiding voor een bijzondere samenwerking tussen Museum Sjoel Elburg en het Noord-Veluws Museum Nunspeet in het jaar dat 80 jaar WOII en 75 jaar vrijheid worden herdacht.
In Museum Sjoel Elburg is werk te zien van het bekende kunstenaarsechtpaar Else Berg (1877-1942) en Mommie Schwarz (1876-1942). Twee verdienstelijke schilders die gevormd werden in de traditie van het 19de-eeuwse kunstonderricht, maar zich aangetrokken voelden tot de modernistische explosies in de kunst van begin 20-ste eeuw en daarna steeds opnieuw probeerden een eigen stijl te vinden. Tijdens de bezetting weigerden zij de jodenster te dragen. Eind 1942 werden zij opgepakt en in Auschwitz omgebracht.
Het Noord-Veluws Museum presenteert ruim 100 schilderijen, aquarellen, grafiek en tekeningen uit belangrijke particuliere verzamelingen en uit verschillende museale collecties. De werken zijn van kunstenaars als Baruch Laguna (1864-1943), Meijer Bleekrode (1896-1943), Moos Cohen (1901-1942), Fré Cohen (1903-1943), Max van Dam (1910-1943), Salomon Garf (1879-1943), Abraham Fresco (1903-1942), Dinah Kohnstamm (1869-1942 ), Samuel Jessurun de Mesquita (1868-1944), Marinus van Raalte (1873-1944), Lion Schulman (1851-1943) en Jetty de Vries (1886-1942).
Doorwerken of niet, dat was de vraag waar kunstenaars, en vooral joodse kunstenaars, voor stonden in de Tweede Wereldoorlog. De één heeft ondergedoken min of meer doorgewerkt, de ander deed dat openlijk en weigerde onder te duiken of de jodenster te dragen. Sommigen namen deel aan illegale verzetsactiviteiten. Wat deze kunstenaars overkwam en wat zij beleefden is meestal niet terug te zien in hun werk. In de tentoonstelling is daardoor een grote diversiteit aan kunstwerken te zien, gemaakt door verschillende generaties kunstenaars die werkten in verschillende stijlen, van realisme en impressionisme tot expressionistisch modernisme. Wat hen bindt, is dat ze joods geboren waren en om die reden werden omgebracht.
Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige en rijk geïllustreerde publicatie met artikelen van oud-conservator van het Joods Historisch Museum, rabbijn Edward van Voolen en Linda Horn, auteur van de dubbelmonografie over Else Berg en Mommie Schwarz.
Noord-Veluws Museum:
Winckelweg 17A, 8071 DN Nunspeet; www.noord-veluws-museum.nl; T: 0341 250560
Museum Sjoel Elburg:
Graaf Hendriksteeg 2, 8081 CH Elburg; www.sjoelelburg.nl; T: 0525 685564
De tentoonstelling wordt georganiseerd in het kader van Veluwe Remembers
