De oudste bijna volledige editie van de Hebreeuwse Bijbel, een manuscript van een millennium geleden, zal van 23 tot 29 maart te zien zijn in het ANU Museum van het Joodse Volk in Tel Aviv, maakte het museum zondag bekend.
De Codex Sassoon, die vier decennia geleden slechts één keer aan het publiek werd getoond, zal vervolgens worden tentoongesteld in Dallas, Los Angeles en New York alvorens op 16 mei te worden geveild bij Sotheby’s in New York. De opbrengst wordt geschat op 30 tot 50 miljoen dollar. Daarmee is het mogelijk het duurste boek of historisch document dat ooit op een veiling is verkocht.
In 2021 verkocht het veilinghuis een eerste druk van de Amerikaanse grondwet voor 43 miljoen dollar en vestigde daarmee een record in die categorie.
De Codex Sassoon – genoemd naar zijn vroegere eigenaar, de Britse verzamelaar David Solomon Sassoon (1880-1942) – dateert uit de late negende tot vroege tiende eeuw na Christus en is het vroegste en meest complete bekende exemplaar van de Hebreeuwse Bijbel. Het enige even oude manuscript dat ooit is ontdekt, is de Codex van Aleppo. Dat manuscript dateert van 930 na Christus, alleen ontbreekt hiervan ongeveer 40% van de bladzijden.
De Codex Sassoon, die dateert uit ongeveer dezelfde tijd, is completer en bevat alle 24 boeken van de Hebreeuwse Bijbel. Vijftien bladzijden ontbreken en veel meer zijn slechts gedeeltelijk aanwezig.
Koolstofdatering door de huidige eigenaar bevestigde dat de Codex Sassoon van een vergelijkbare leeftijd is als de Codex van Aleppo, maar “veel completer”, aldus het veilinghuis. Het manuscript, dat ongeveer 30 bij 35 cm meet en bijna 12 kilo weegt, zit in een onopvallende bruinleren band uit het begin van de 20e eeuw.
De oudst bekende Hebreeuwse Bijbelhandschriften zijn de Dode Zeerollen, die tussen 1946 en 1956 in grotten werden ontdekt en dateren uit de derde eeuw voor Christus tot de eerste eeuw na Christus.
Aangenomen wordt dat de Hebreeuwse Bijbel gedurende de volgende zeven eeuwen mondeling werd bewaard en doorgegeven, waarbij alleen tekstfragmenten uit deze periode zijn gevonden.
De tekst van de Codex Sassoon is identiek aan de Hebreeuwse Bijbel die vandaag de dag wereldwijd wordt gelezen en bestudeerd. Hij gebruikt de Masoretische tekst, de gezaghebbende en traditionele tekst van de Hebreeuwse Bijbel, genoemd naar de Masoretes, een groep geleerde schriftgeleerden die voornamelijk in het land Israël (Tiberias en Jeruzalem) en in Babylonië (Irak) leefden van de vijfde tot de tiende eeuw en die een nauwgezet systeem van aantekeningen – bekend als nikkud – ontwikkelden om ervoor te zorgen dat de tekst correct werd gelezen en uitgesproken.
Zes eeuwen lang verloren
Het manuscript is kort na het schrijven ervan verschillende keren van eigenaar veranderd en werd meer dan 600 jaar verloren gewaand, totdat het in 1929 weer opdook. Toen werd het gekocht door Sassoon, een verzamelaar van Judaica uit een vooraanstaande familie die in de 18e eeuw fortuin maakte in India en China. Later werd het gekocht door de huidige eigenaar, de Zwitserse financier en investeerder Jacqui Safra.
In de aanloop naar de veiling werd de Codex Sassoon tentoongesteld bij Sotheby’s in Londen alvorens naar Tel Aviv te komen.
Om het ANU Museum of the Jewish People (voorheen het Nahum Goldmann Museum of the Jewish Diaspora of Beit Hatfutsot) te bezoeken is online registratie vereist. De toegang is gratis, maakte het museum, gelegen op de campus van de Universiteit van Tel Aviv, bekend.
Bronvermelding:
Datum: 14-03-2023
Auteur: Etgar Lefkovits |
Beeld: De Codex Sassoon (eind 9e tot begin 10e eeuw). Foto: Met dank aan Sotheby’s
Website: israeltoday.nl
