Israel kiest deze week een nieuwe president. De Knesset bepaalt in een geheime stemming wie deze positie van ceremonieel staatshoofd mag bekleden, er zijn slechts twee zeer verschillende kandidaten: Isaac Herzog en Miriam Peretz.
De president in Israel is een puur ceremonieel staatshoofd, en heeft maar enkele politieke verantwoordelijkheden. Net als de koning hier in Nederland is de rol van de president apolitiek en verbindend. Voor het buitenland is de president een ambassadeur van Israel, die losstaat van de dagelijkse politiek in het land. Daarnaast ontvangt de president buitenlandse gasten, neemt geloofsbrieven van nieuwe ambassadeurs aan en bepaalt wie de formateur wordt na de verkiezingen. Mede daardoor is de president afgelopen jaar veel in beeld geweest. Nu Reuven Rivlin’s termijn van 7 jaar ter einde komt, moet de Knesset een nieuwe president kiezen.
Opvallend aan deze verkiezingen is dat beide kandidaten ondanks hun ideologische veren van vrijwel het gehele politieke spectrum steun lijken te genieten. Waar presidentsverkiezingen eerder een politieke strijd waren, lijkt dat nu veel minder het geval te zijn, en hebben de meeste partijen geen steun uitgesproken voor een van de kandidaten. Dit is opvallend, aangezien de Israelische politiek zeker de laatste jaren zeer gepolariseerd is.
De twee kandidaten zijn erg verschillend. Miriam Peretz, geboren in Casablanca, kwam in 1963 als kind naar Israel. In Beersheva behaalde Peretz haar bul. In de jaren 70 verhuisde ze naar Ofira (thans Sharm-el-Sheikh), waar ze aan de slag ging als docente en ze haar eerste twee kinderen kreeg. Na het vredesverdrag tussen Egypte en Israel trok de familie naar de wijk Givat Ze’ev, bij Jeruzalem, waar ze nog eens 4 kinderen kreeg. Peretz verloor in 1998 haar eerste zoon in de oorlog in Zuid-Libanon. Een tweede zoon sneuvelde in 2010 in de strijd om Gaza, ook verloor ze haar man kort nadat haar eerste zoon overleed. Zij wijdt zijn overlijden nog altijd toe aan een gebroken hart. Peretz begon daarna lezingen te geven over het zionisme en over hoe om te gaan met verlies en rouw, waarmee ze veel bekendheid en steun kreeg onder de bevolking. In 2011 schreef zij het boek Shirat Miriam (Miriam’s lied) over haar leven, in 2014 mocht zij een van de fakkels aansteken bij de vieringen van de 60ste Onafhankelijkheidsdag, waar ze tevens een pleidooi hield voor co-existentie. In 2016 ontving ze een honorair doctoraat van de Bar-Ilan Universiteit en 2018 won zij de Israel Prize voor haar levenswerk. Als Peretz verkozen wordt, dan is zij de eerste vrouwelijke president en de eerste president van Marokkaanse afkomst van Israel.
Isaac “Bougie” Herzog is geboren in Tel Aviv. Hij is de zoon van de 6e president van Israel Chaim Herzog en tevens de kleinzoon van rabbijn Yitzhak HaLevi Herzog, die opperrabbijn van Ierland was en later van Israel. Hij heeft gestudeerd in de Verenigde Staten, is advocaat van beroep en was jarenlang politiek actief voor de Arbeidspartij. Herzog zat in de regering-Olmert en was gedurende de jaren ’10 de lijsttrekker van de Arbeidspartij en Leider van de Oppositie. In zijn politieke jaren zette hij zich vooral in voor het bereiken van een tweestatenoplossing met de Palestijnen. Bij de verkiezingen van 2015 was zijn partij tweede, en bijna even groot als Netanyahu’s Likoed en had een grote kans om premier te worden. Vanwege de noodzaak tot coalitievorming wist Netanyahu toen premier te blijven, Herzog ging de oppositie in. In 2018 nam hij afscheid van de actieve politiek en werd hij de voorzitter van de Jewish Agency, de grootste Joodse ngo ter wereld. In dat kader maakt hij zich hard voor een bredere acceptatie van de werkdefinitie van antisemitisme, die is vastgesteld door de International Holocaust Remembrance Alliance. Herzog staat niet bekend als charismatisch, maar heeft wel een groot netwerk en politieke ervaring waar hij uit kan putten.
Hoewel de bevolking niet mag stemmen, liet zij in opiniepeilingen wel een voorkeur zien voor Miriam Peretz.
Om tot president benoemd te worden moet de kandidaat een simpele meerderheid krijgen in de Knesset. Elk lid van de Knesset stemt dus individueel in een geheime stemming. Indien nodig zijn er twee stemrondes. Over de precieze stemmingsdag is nog wel enige onenigheid tussen de Likoed en Yesh Atid, met name omdat de voorzitter – die de stemming moet inplannen – van Likoed-huize is. Indien de stemming over de nieuwe president niet doorgaat, dan zal de voorzitter van de Knesset, Yarin Levin, interim-president worden.
Iedere burger mag zich kandidaat stellen voor het presidentschap. Hiervoor moet hij of zij de handtekeningen indienen van tien Knessetleden. Aangezien de stemming in de Knesset anoniem is, hoeft er ook geen verband zijn tussen het steunen van een kandidaat en de daadwerkelijke keuze van de Knessetlid.
Bronvermelding:
Datum: 01-06-2021
Auteur: LUUK SMIT
Website: CIDI
