De Knesset heeft donderdag in de vroege ochtend een controversiële wet aangenomen die het kabinet verregaande bevoegdheden verleent om uitgebreide beperkingen op te leggen om de coronapandemie te beteugelen, terwijl het parlementaire toezicht aanzienlijk wordt verminderd.
De zogeheten “Grote Coronawet”, die op 10 augustus van kracht wordt, vermindert de toezichthoudende macht van het Israëlisch parlement en castreert het Coronacomité, dat de afgelopen dagen een reeks door het kabinet opgelegde beperkende maatregelen zoals lockdowns voor openbare ruimtes, waaronder restaurants en stranden, ongedaan heeft gemaakt. Het heeft zich daarmee de woede van de ministers op de hals gehaald. Premier Benjamin Netanyahu zou hebben overwogen zijn partijgenoot en commissievoorzitter, Likud MK Yifat Shasha-Biton te ontslaan. In plaats daarvan ontneemt de nieuwe wet haar toetsingscommissie de bevoegdheid om dergelijke decreten ongedaan te maken en verleent de wet een beperkter toezichtsbevoegdheid aan vier andere Knesset-commissies.
De Knesset-commissie voor Grondwet, Recht en Rechtvaardigheid heeft woensdag gestemd om het wetsvoorstel in te dienen voordat het in de plenaire vergadering tijdens de tweede en derde lezing zou kunnen worden aangenomen. Achtenveertig MK’s stemden voor de wetgeving en 35 tegen.
De nieuwe wet stelt het kabinet in staat het publiek beperkingen op te leggen, waarbij de Knesset slechts 24 uur de tijd krijgt om de maatregelen goed te keuren of af te wijzen voordat ze automatisch van kracht worden. Bovendien bevat het een clausule die het kabinet in staat stelt de Knesset te omzeilen en onmiddellijk maatregelen te nemen die zij als “dringend” beschouwt, zonder de criteria voor die beslissing te onderbouwen. De vier Knesset-commissies kunnen in die gevallen de noodregeling nog wel terugdraaien, maar slechts binnen één week en minder dan twee weken nadat ze door het kabinet zijn goedgekeurd.
Deze extra clausule is door wetgevers in zowel de coalitie als de oppositie scherp bekritiseerd. Yesh Atid MK Karine Elharrar zei in eerdere hoorzittingen over de wetgeving, dat het “alles elimineert waarvoor we hebben gewerkt en wat we hebben geëist om de democratie te behouden”. Likud MK Gideon Sa’ar eiste dat de vier Knesset-commissies meer autoriteit zouden krijgen.
De wet staat de regering toe om de noodtoestand met 60 dagen per keer te verlengen, in plaats van de 45 dagen die in de oorspronkelijke versie van de wet zijn gespecificeerd. De in de Grote Coronawet beschreven noodmaatregelen kunnen zo vaak worden verlengd als het kabinet nodig acht, tot en met juni 2021, wanneer de geldigheid van de wet afloopt.
Dankzij druk van Blauw & Wit staat de wet Israëliërs toe om met begrensde beperkingen te blijven demonstreren. Het geeft de politie echter toestemming te voorkomen dat Israëli’s, die in gebieden wonen die als brandhaarden worden beschouwd, deze gebieden te verlaten om demonstraties bij te wonen.
De wet verdeelt de bevoegdheid om door het kabinet opgelegde beperkingen te beoordelen over vier Knesset-commissies, te weten de Commissie Grondwet, Wet & Recht, de Opleidingscommissie, het Arbeids- en welzijnscomité en het Economisch Comité. Het Coronacomité van Shasha-Biton, dat tot nu toe deze autoriteit had, is daarmee buiten spel gezet. Haar toetsingscommissie heeft de afgelopen weken verschillende keren besluiten van het kabinet vernietigd, met het argument dat de ministerraad onvoldoende infectiegegevens hadden verstrekt om de verstrekkende maatregelen (zoals het afkondigen van diverse lockdowns) te ondersteunen. Shasha-Biton heeft weerstand geboden aan de druk van haar partijhoofd, Netanyahu, die naar verluidt haar heeft geprobeerd er uit te werken om haar acties.
Tijdens een zitting van het Comité voor Grondwet, Wet en Justitie eerder op woensdag zei de juridisch adviseur van het panel, Gur Bligh, dat de wet in deze vorm problematisch en ongekend was, en dat hoewel deze versie beter was dan het vorige ontwerp, “deze verder had kunnen worden verbeterd” door een langere periode voor de Knesset om maatregelen te bespreken.
De wet treedt op 10 augustus in werking wanneer een eerder deze maand goedgekeurde tijdelijke wet vervalt. Het loopt tot 30 juni 2021 en stelt de regering in staat om noodmaatregelen tot 28 dagen per keer aan te kondigen.
____________________________________________
Bronvermelding
Auteur: TOI staff
Datum: 23 juli 2020
website: www.timesofisrael.com
Afbeelding: Yonatan Sindel/Flash90
____________________________________________
