Het Internationaal Strafhof (ICC) heeft de Palestijnse Autoriteit (PA) deze week verzocht opheldering te verschaffen over de status van de Oslo-akkoorden. PA-president Mahmoud Abbas maakte vorige week bekend zich niet langer gebonden te voelen aan alle overeenkomsten met de Verenigde Staten en Israel, waaronder de in de jaren 90 gesloten Oslo-akkoorden. Het Internationaal Strafhof wil dat Abbas meer duidelijkheid verschaft over zijn uitlatingen, zo blijkt uit een deze week gepubliceerde brief van aanklager Fatou Bensouda. De PA heeft tot 10 juni de tijd gekregen om te reageren.
Het ICC buigt zich op dit moment over de vraag of de rechtbank jurisdictie heeft over vermeende oorlogsmisdaden die zouden zijn gepleegd op de Westoever, in Oost-Jeruzalem en de Gazastrook. Mogelijk heeft het besluit van Abbas negatieve gevolgen voor zijn zaak tegen Israel bij het ICC, volgens analisten heeft de PA-president zich in een moeilijk pakket gemanoeuvreerd. Als hij de Oslo-akkoorden opzegt, en daarmee de verantwoordelijkheid voor de gehele Westoever teruggeeft aan Israel, kan hij moeilijk blijven volhouden dat Palestina een staat zou zijn. Juist dat is van groot belang voor de jurisdictie van het Strafhof.
De brief van het Internationaal Strafhof komt na een week van stevige retoriek van de PA. Volgens het regeerakkoord tussen de Israelische premier Netanyahu (Likoed) en plaatsvervangend premier Gantz (Blauw-Wit) mag Likoed vanaf 1 juli een voorstel indienen omtrent het toepassen van Israelisch recht in bepaalde nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, in de volksmond ook wel annexatie genoemd. Israelische en Amerikaanse functionarissen werken op dit moment in een gezamenlijk comité aan het bepalen van de exacte grenzen. Het uitgangspunt is hierbij het door de Amerikaanse president Trump in januari gepresenteerde vredesplan.
In januari verwierpen de Palestijnen het vredesplan van Trump al direct. Naarmate de mogelijke annexatie van delen van de Westoever – in lijn met het Amerikaanse plan – dichterbij komt, wordt de Palestijnse retoriek echter dreigender. Zo zei PA-president Abbas vorige week zich niet langer gebonden te voelen aan alle overeenkomsten met de VS en Israel, waaronder de veiligheidscoördinatie en de Oslo-akkoorden. Hier dreigde hij al talloze keren mee, maar deze keer lijkt het niet om loze woorden te gaan. Israelische bronnen bevestigen dat de Palestijnen reeds gestopt zijn met de veiligheidscoördinatie.
Beginselovereenkomst
Ook de Oslo-akkoorden zijn volgens de PA nu nietig verklaard. Deze akkoorden werden in de jaren 90 gesloten tussen de Israelische premier Rabin en PLO-leider Yasser Arafat. Het akkoord was een beginselovereenkomst en probeerde het kader te scheppen voor een vreedzame oplossing van het Israelisch-Palestijns conflict. Met de Oslo-akkoorden werd de Palestijnse Autoriteit opgericht, die bepaalde delen van de betwiste gebieden ging besturen. Hiermee hadden de Palestijnen voor het eerst in de geschiedenis autonomie over delen van het historische land Israel.
De meest problematische kwesties moesten volgens ‘Oslo’ overigens in latere onderhandelingen tussen de partijen worden geregeld. Hieronder vielen bijvoorbeeld de toekomstige grenzen, de status van Israels hoofdstad Jeruzalem en de toekomst van de Joodse nederzettingen op de Westoever. De PLO zegde tevens toe geweld af te zweren en ophitsing daartoe te stoppen. Deze verplichting werd echter vanaf het allereerste moment systematisch geschonden. Het uiteindelijke vredesverdrag, dat er in 1999 had moeten zijn, kwam er nooit.
‘Alle verantwoordelijkheden’
Het is dan ook de vraag of de Oslo-akkoorden, zoals veel experts beweren, altijd al gedoemd waren te mislukken. Het is bovendien niet voor het eerst dat Abbas dreigt met het opzeggen van de overeenkomsten met Israel. Zo zei hij in 2015 bij de Algemene Vergadering van de VN ook al dat hij zich niet langer gebonden achtte aan de Oslo-akkoorden. Hoewel de PA verschillende stappen nam in strijd met de akkoorden (zoals bijvoorbeeld naar het Internationaal Gerechtshof stappen) bleef de Palestijnse Autoriteit haar gezag uitoefenen over de gebieden op de Westoever waar zij volgens Oslo voor verantwoordelijk is.
Abbas zei vorige week dat de PA de verantwoordelijkheid voor de Palestijnse Arabieren op de Westoever nu volledig teruggeeft aan Israel. “De Israelische bezettingsautoriteit draagt vanaf vandaag als bezettende macht, voor het oog van de internationale gemeenschap, alle verantwoordelijkheden en verplichtingen voor de gebieden van de bezette staat Palestina, met alle gevolgen en repercussies van dien gebaseerd op internationale wetgeving en internationaal humanitair recht,” aldus de PA-president. De vraag is of Abbas, al helemaal nu hij hiermee mogelijk de zaak bij het ICC in de wielen rijdt, nu wél doorzet met het opzeggen van de akkoorden.
Bronvermelding
Datum: 28-05-2020
Auteur: HIDDE VAN KONINGSVELD
Beeld: Pixabay
Website: https://www.cidi.nl/
