In Antwerpen is iets groots verricht: de synagoge in de Bouwmeesterstraat – de Hollandse Synagoge – is gerenoveerd en heropend. De sjoel stond al enige tijd op knappen, want door houtrot in de funderingspalen dreigde het gebouw in tweeën te scheuren. Dankzij de opknapbeurt is hij gered en kan hij weer jaren vooruit. Ook het interieur is helemaal gerenoveerd. Vorige week zondag werd het huis van samenkomst opnieuw in gebruik genomen in aanwezigheid van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en enkele federale ministers, onder wie CD&V-kopstuk Annelies Verlinden.
Voor de start van de bouw in 1890 was architect Joseph Hertogs zich er bewust van dat de grond niet overal even stabiel was. Dwars onder het perceel liep namelijk een zijkanaal van de slotgracht rond de Spaanse vesten. Zodoende gebruikte Hertogs houten funderingspalen onder een deel van de sjoel. In de jaren tachtig van de twintigste eeuw ontstonden er daklekkages en tussen 1990 en 1993 werd er een grondige renovatie uitgevoerd. Na 2000 ging het weer mis: de Leien werden heraangelegd, waardoor het waterpeil zakte en de houten palen gingen rotten. De fundering werd instabiel en het gebouw dreigde in tweeën te scheuren. Verder kwam er weer wateroverlast. In 2013 kwam een deel van het plafond naar beneden en moest de sjoel dicht omdat de veiligheid van de bezoekers niet langer kon worden gegarandeerd.
Het gemeente- en synagogebestuur zetten zich vervolgens in om de sjoel te redden van de ondergang. In 2014 werden de restauratiedossiers ingediend bij Onroerend Erfgoed. Na het nodige papierwerk en gereken werden twee jaar later de voorlopige premies voor alle renovatie-fases toegekend. Onder meer de Vlaamse overheid deed een forse bijdrage om dit stukje Vlaams cultuurgoed te redden. De architecten Steenmeiier en Reyskens gingen aan de slag en in 2017 gingen de werkzaamheden van start, die zeker vijf jaar zouden duren. Niet alleen moest de fundering aangepakt worden, maar ook kreeg het interieur een opknapbeurt.
De Hollandse Synagoge werd vorige maand gerenoveerd en wel opgeleverd. Op zondag 26 juni was de feestelijke heropening. Daarbij waren onder meer federaal minister Annelies Verlinden (CD&V) van Binnenlandse Zaken, Vlaams minister Bart Somers (Open VLD) van Binnenlandse Bestuur en Gelijke Kansen en Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) aanwezig. In zijn toespraak, waarin hij sprak van ‘een gebedshuis’, prees Jambon de Joodse gemeenschap van Antwerpen om haar veerkracht. “Historische gebouwen, sites en landschappen zijn herkenbare bakens in een veranderende omgeving, ze laten zien waar we vandaan komen, wie we zijn en welke ontwikkeling we doormaken.”
Volgens Jambon is het daarom belangrijk om zorg te dragen voor historische plaatsen en ze op een goede manier door te geven aan toekomstige generaties. “Erfgoed is van belang voor de toekomst van Vlaanderen, voor het debat over identiteit en voor de zoektocht naar wat ons allen bindt. Het is om die reden dat Vlaanderen actief heeft bijgedragen tot de renovatie van dit waardevol architecturaal stedelijk patrimonium.”
Bronvermelding:
Datum: 05-07-2022
Auteur: Redactie
Beeld: Hollandse Grote Synagoge (Flickr)
Website: Jonet.nl
