De kleinere rechtse partijen hebben begrepen, dat zij voor de komende verkiezingen op dinsdag 17 september technische blokken moeten vormen om de kiesdrempel te halen en in de Knesset te kunnen komen. Ook drie linkse partijen besloten tot samengaan. Hoe slaat straks de balans uit?
Het uiteenvallen van de kleine (rechtse) partijen bij de laatste verkiezingen in april dwingt hen tot het vormen van zogenaamde ’technische blokken’. Dit betekent dat meerdere partijen een ad-hoc lijst vormen, die alleen voor de verkiezingsdag geldig is. Na de verkiezingen wordt elke partij een onafhankelijke partij in de Knesset. Zo zal het blok van Verenigd Rechts de dag na de verkiezingen de Knesset binnenkomen als de onafhankelijke partijen Het Joodse Huis, Tekoema, Otzma Yehoedit en nog meer. Het aantal zetels hangt af van het aantal stemmen dat elke partij heeft gekregen in het stemhokje, waarin de kiezers op partijen blijven stemmen en niet op blokken. Gehoopt wordt dat de vorming van het blok de kiezers zal stimuleren om op te kleine partijen te stemmen.
Dit relatief nieuwe fenomeen is het resultaat van de kiesdrempel, waarbij de partijen ten minste 3,25% van de stemmen moeten krijgen. Dit percentage betekent dat een partij minstens vier zetels moet krijgen om in de Knesset te komen. Sinds 1992 is dit percentage gestegen van 1% naar 3,25%, om het aantal fracties in het parlement te beperken.
Zoals bij de recente verkiezingen bij Nieuw Rechts gebeurde, hebben de duizenden stemmen die ontbraken om de partij toegang te geven tot het parlement, er ook toe geleid dat de vier mogelijke zetels van de partij verloren gingen. En juist daardoor kreeg Netanyahu een kwetsbare krappe meerderheid, die afhankelijk was van de grillen van Avigdor Lieberman, die om zijn eigen redenen heeft geweigerd om zich bij een rechtse coalitie aan te sluiten. De hoge kiesdrempel heeft het politieke systeem dus niet gestabiliseerd, in plaats daarvan hebben de recente verkiezingen duidelijk laten zien dat de hoge kiesdrempel het politieke systeem juist destabiliseert.
Om deze hindernis te overwinnen, zijn de leiders van de kleinere partijen dus gedwongen om technische blokken te vormen om hun kansen te vergroten om in de volgende Knesset te worden gekozen. Het probleem is echter, dat velen in Israël de vorming van technische blokken nu als een opportunistische onderneming zien en zeggen dat het verschijnen van blokken de verdwijning van de ideologie markeert en het vertrouwen van de Israëli’s in hun respectieve leiders verder ondergraaft.
Maar zoals de vorming van de nieuwe linkse en rechtse blokken nu laten zien, betekent de weigering van de kleine partijen om te fuseren met de twee grote partijen, de centrum-linkse partij Blauw en Wit en de rechtse partij Likoed, dat deze blokken zeer ideologisch van aard zijn, meer dan Likoed en Blauw en Wit, die proberen zo allesomvattend mogelijk te zijn.
Opportunisme
Dit sluit uiteraard opportunisme niet uit, zoals het geval is bij Knesset-leden die bereid zijn een politieke partij te verlaten voor een andere,als ze denken dat dit hun politieke carrière kan bevorderen.
Afgezien van het opportunisme illustreert het donderdag gevormde linkse blok Democratisch Kamp of Democratische Unie Partij, bestaande uit de kort geleden opgerichte maar kansloze Democratische Partij van oud-premier Ehud Barak, de Groene Beweging van Stav Shaffir, voorheen lid van de Arbeidspartij, en de zeer linkste partij Meretz van Nitzam Horowitz, die 4 zetels heeft, de politieke houding van persoonlijkheden als Ehud Barak en voormalig plaatsvervangend stafchef Yair Golan, die algemeen als behorende tot de Arbeidspartij werden beschouwd. Nu laat hun bereidheid om samen te gaan met de uiterst progressieve Meretz-partij (zie foto) geen twijfel bestaan over wie ze werkelijk zijn.
Hetzelfde geldt voor het blok van Verenigd Rechts, dat nog in wording is. Het waarschijnlijke samengaan van de nieuwe voorzitster van Het Joodse Huis, de liberaal-rechtse Ayelet Shaked, met rechts-extremisten zoals Itamar Ben Gvir, kenmerkt dit blok duidelijk als ideologisch meer geëngageerd dan de Likoedpartij.
En dit alles betekent, dat als partijen ter rechterzijde van Likoed geen blok vormen, de sterk ideologisch gemotiveerde mensen van het nieuwe Democratische Kamp degenen kunnen zijn die de toekomst van Israël vorm zullen geven. En dit leert ons weer, dat het verschijnen van de ideologische blokken de komende verkiezingen niet overbodig maakt, maar wel nadelig kan zijn voor de toekomst van Israël.
Bron: Israel Today, door Tvi Sadan
Foto: Tomer Neuberg/Flash90
