In deze serie zal ik proberen de geschiedenis van de Messiaanse Joden in Israël vanaf 1818 en daarna te verklaren. Ik heb het specifiek over Hebreeuwssprekende Joden in Israël die in Jezus geloven en een Joodse identiteit behouden. Niet de geschiedenis van het algemene Messiaanse jodendom in Europa en Amerika, en niet de algemene geschiedenis van het christendom en het zendingswerk in Israël.
In dit eerste artikel zal ik beginnen met een algemeen overzicht, en vanaf het volgende zullen we in detail treden. Hoewel het geloof in Jezus in Israël bestaat sinds de tijd van, nou ja, Jezus zelf, waren er tussen de 7e en de 19e eeuw geen inheemse Israëlisch Hebreeuwssprekende gelovigen, en een sterke lokale Hebreeuwssprekende geloofsgemeenschap met generaties van gelovigen is iets dat we pas in de 21e eeuw beginnen te zien.
De eerste protestantse missionaris arriveerde in 1818, en ze bleven komen en stichtten plaatselijke kerken. Sommige mensen kwamen tot geloof en er is een gedocumenteerde voortdurende aanwezigheid van Israëlisch-joodse gelovigen sinds tenminste de jaren 1840. Maar de Hebreeuwssprekende gemeenten waren buitengewoon klein en hadden te lijden onder een hoog percentage mensen dat het land verliet. In plaats van een plaatselijk lichaam te ontwikkelen, gaven de joodse gelovigen er vaak de voorkeur aan de kans te benutten die hun hervonden geloof hen bood, waardoor deuren in Europa en Amerika werden geopend. Pogingen om onafhankelijke Joodse gemeenten te vormen werden actief tegengewerkt door de gevestigde kerken, en een bloeiende lokale Hebreeuwssprekende gemeenschap werd nooit een optie.
Gedurende de tijd van het Britse mandaat (1917-1948) bloeide het christendom en ontstonden de eerste onafhankelijke Messiaanse gemeenten in Israël, maar ze waren nog steeds weinig en arm en werden soms actief tegengewerkt door de reguliere christenen. De situatie veranderde radicaal in 1948 toen de staat Israël ontstond. Toen Groot-Brittannië asiel aanbood aan alle Joodse gelovigen, sprongen velen op het aanbod in en lieten slechts een dozijn Joodse gelovigen achter. Er waren nu minder, maar degenen die bleven waren degenen die zeer gemotiveerd waren om in Israël te blijven en een lokale gemeenschap op te bouwen. Deze mensen en hun nakomelingen, evenals de gelovigen die kort na 1948 arriveerden, werden de ruggengraat van het huidige lokale Messiaanse lichaam in Israël.
Maar hoe begon het allemaal in 1818?
Geloof het of niet, het begon allemaal met Napoleon.
Tot 1799 zagen de meeste christenen de joden als het ‘oude verbondsvolk’, niet relevant voor het nieuwe verbond. Maar in 1799 veroverde Napoleon Bonaparte, toen nog maar een officier in het Franse leger, Egypte en belegerde Akko, en verklaarde dat als hij Palestina zou veroveren, hij van plan was een thuisland voor de Joden te stichten, zodat de Joden van Europa daarheen konden verhuizen.
Dit was de eerste keer in de geschiedenis dat een seculier persoon sprak over een Joods thuisland in het Heilige Land als een feitelijke politieke mogelijkheid, en niet alleen als een religieus, futuristisch idee.
Ook al mislukte Napoleons belegering van Akko en moest hij genoegen nemen met terug te gaan naar Frankrijk en in plaats daarvan keizer te worden, alleen al het vooruitzicht deed iets bewegen in de harten van veel christenen. Niet alleen dat, maar ook de nieuwe ideeën van de Franse revolutie brachten nieuwe eschatologische hoop. Een beweging van protestantse en anglicaanse christenen die, op basis van de Bijbel, van het Joodse volk hielden en geloofden dat de Joden in hun land zouden worden hersteld en tot geloof in Jezus zouden komen.
Deze opvatting had enkele aanhangers in de hoogste regionen van de Britse regering. Dit sentiment in de Anglicaanse kerk en de Britse regering leidde tot de oprichting van vele missionaire genootschappen en de eerste protestantse missionarissen die zich specifiek richtten op de bekering van de Joden. Meer dan honderd jaar later bracht het mensen op als Lord Balfour en Orde Charles Wingate, die sleutelfiguren werden in de zionistische beweging en de oprichting van de staat Israël. Men kan zich alleen maar afvragen hoe het tijdperk van het Britse mandaat eruit zou hebben gezien als deze opvatting meer aanhangers in de Britse regering had gehad.
In 1818 arriveerde de eerste protestantse missionaris. In 1822 kwam de eerste Hebreeuwse christelijke missionaris om het evangelie in het Hebreeuws aan zijn landgenoten te prediken. In 1849 werd de eerste protestantse kerk – Christ Church – gebouwd. Na verloop van tijd bouwden de zendelingen ook ziekenhuizen en scholen. Dit alles vond plaats te midden van veel missionaire activiteiten, zowel slecht als goed uitgevoerd, waarbij sommige specifiek op joden waren gericht, andere meer universeel. Lokale joden die tot geloof kwamen, waren aanvankelijk zeldzaam, maar werden in de loop van de tijd gebruikelijker.
De religieuze Joden leerden de missionaire activiteit te vermijden en richtten steeds meer eigen ziekenhuizen en scholen op, met hulp van rijke Europese Joden zoals Montefiore en Rothschild, om te voorkomen dat ze de instellingen van de “missionarissen” moesten gebruiken, aangezien ze “jagen op Joodse zielen.” Ze vaardigden sancties en excommunicaties uit, niet alleen tegen de joden die tot geloof kwamen, maar ook tegen elke jood die gebruikmaakte van de faciliteiten van de zendelingen.
Niettemin werden Hebreeuwssprekende gemeenten van Joden die in Yeshua geloofden opgericht onder de Anglicaanse kerk, en in de jaren 1890 probeerden ze zichzelf te organiseren als ‘Hebreeuwse christenen’. Dit bestond elders in de wereld, maar niet in Israël. Het zag er veelbelovend uit, maar een aantal dingen stopte de ontwikkeling van Hebreeuwse Messiaanse gemeenten in Israël. Naast het feit dat ze met weinig waren en velen Israël verlieten, was er ook de dubbele aanval van zowel de christenen als de religieuze joden, waarbij beide partijen de Messiaanse joden vertelden dat ze moesten kiezen. Ze konden niet in Jezus geloven en Joods blijven.
Vanuit de kerk uitten mensen protesten en bezorgdheid over dit ‘judaïseren’. Sommigen waren bang dat een Hebreeuwssprekende kerk in Jeruzalem de legitimiteit van hun eigen kerk zou ondermijnen. Sommigen waren misschien bezorgd over de Joodse invloed in de kerk.
Het idee dat een jood christen kan worden en toch joods kan zijn als het om gewoonten en levensstijl gaat, was voor velen ongehoord. Rabbi Joseph Rabinowitz (1837-1899) uit Kishinev was een van de eerste pioniers van dit idee. Hij wordt vaak de “Herzl van het Messiaanse jodendom” genoemd. Hij stond er schandalig op de Sabbat te houden en zijn zonen te besnijden, en toen hem werd gevraagd of een Jezus-gelovige Jood die dat niet doet een zonde begaat, antwoordde hij: “Hij begaat geen zonde, maar hij vervreemdt zich van zijn eigen Joodse volk .” We moeten niet vergeten dat de woorden van Rabinovitz in 1884 niet mainstream waren, maar voor velen schandalig. Hij was ook niet in Israël. Het heeft lang geduurd voordat het Messiaanse Jodendom, zoals we dat nu kennen, zelfs mogelijk was.
Sommigen zullen beweren dat de protestantse missionarissen Europeanen waren die naar Israël kwamen om ons hun geloof op te dringen. Sommigen zullen het religieus kolonialisme noemen. Maar we mogen niet vergeten dat onze joodse religieuze broeders een soortgelijk proces hebben doorgemaakt. Asjkenazische rabbijnen zoals Menachem Mendel arriveerden in het begin van de 19e eeuw en vestigden de eerste Asjkenazische aanwezigheid in Jeruzalem sinds de jaren 1720, waarbij ze schandalig weigerden de gebruiken en levensstijlen van de lokale sefardische joden over te nemen. We zouden kunnen kijken naar de grote zendingsorganisaties in Engeland en de VS en zeggen dat de westerse mogendheden geld in deze onderneming hebben gestoken, maar dat deden onze Joodse broeders met de hulp van de Rothschilds en de Montefiores. Het feit dat het begin van onze Messiaanse beweging in Israël te vinden is in kerken en protestantse missionarissen die soms een iets andere kijk hebben dan we vandaag hebben, neemt niet weg van de kern – ze kwamen hier om ons te vertellen over de Messias van Israël, en zij brachten het evangelie terug naar de mensen die het hun hadden gegeven. Of we het nu wel of niet eens zijn met alles wat ze hebben gedaan, doet er niet toe. Ik geloof nog steeds dat wij, de Messiaanse Joden van Israël, hun dankbaarheid verschuldigd zijn.
In het volgende artikel zal ik het verhaal vertellen van de vroegste protestantse missionarissen in Israël en hun ontmoetingen met Joden in het land tussen 1818 en 1821.
Bronvermelding:
Datum: 05-012022
Auteur: Tuvia Pollack
Beeld: Een zicht op de oude stad van Jeruzalem rond 1900 (Foto: Public Domain)
Website: https://news.kehila.org/
