Een ontnuchterende blik op de oude spirituele wortels van de Russisch-Oekraïense oorlog.
Noot van de redactie: Deze historische/psychologische/spirituele analyse van gastschrijver en Israëlisch Messiaans-Joodse leider Avner Boskey geeft een lang perspectief van de Russische opkomst aan de macht waarvan wij dachten dat het onze lezers zou helpen om grip te krijgen op de huidige situatie. Het artikel wordt in twee delen geplaatst, dit is het eerste deel.
Russische tanks rijden over de Oost-Europese vlakten van Oekraïne. De artilleriegranaten en raketten, en bommen van Moskou treffen militaire en burgerdoelen van de laagvlakten van de Zwarte Zee tot de hoogvlakten van de Dnjepr. De ijzeren vuist van de Rode Beer slaat neer op de goud-azuurkleurige drietand (de tryzub – een Trinitarisch of valkachtig Vikingsymbool uit het oude Kiev) van de Oekraïense strijdkrachten. Een grote grondoorlog is aan het ontploffen en de grond trilt in Oost-Europa.
Toch verklaarde slechts enkele weken geleden, op 15 februari 2022, de Russische plaatsvervangend ambassadeur bij de Verenigde Naties, Dmitry Polyanskiy, dat de westerse leiders dwaas paranoïde waren: “Ik denk dat ze een goede dokter moeten nemen, ik raad het hen aan. Specialist in dergelijke gevallen van paranoia! . . . Onze troepen zijn op ons grondgebied, [en zij] vormen voor niemand een bedreiging.” De Grote Sovjet Encyclopedie van 1952 definieerde desinformatie als het verspreiden van “valse informatie met de bedoeling de publieke opinie te misleiden.” De hele wereld kijkt naar de gebeurtenissen in Rusland en Oekraïne, en we herinneren ons Elia’s woorden aan koning Achab: “Hebt gij gemoord en bezitgenomen?” (1 Koningen 21:19).
God beledigt het verstand om het hart te openbaren (zie Lukas 2:34-35). Het uitbreken van de oorlog in Oost-Europa legt de geheimen van de harten van de mensen bloot (zie 1 Korinthe 14:25; Spreuken 25:2). Hier zijn enkele inzichten in de strategische wereldbeelden van Rusland, president Vladimir Poetin en westerse leiders.
Moskou het Derde Rome
De geschiedenis werpt licht op een paradigma dat ten grondslag ligt aan het wereldbeeld van Rusland met betrekking tot zijn eigen roeping en geestelijke rol.
In 1492 verklaarde de orthodoxe metropoliet van Moskou, Zosimus in het voorwoord van zijn boek Presentatie van het Paaschalion dat tsaar Ivan III “de nieuwe tsaar Constantijn van de nieuwe stad Moskou” was. De monnik Philotheus van Pskov verklaarde in de vroege 16e eeuw: “Weet dus, vrome koning, dat alle christelijke koninkrijken tot een einde zijn gekomen en zijn samengekomen in één enkel koninkrijk van u. Twee Romeinen zijn gevallen, de derde staat, en er zal geen vierde komen. Niemand zal uw christelijke tsaardom vervangen volgens de grote theoloog!”
“Moskou het derde Rome” (Москва – Третий Рим) is een theologisch-imperialistisch concept waarin wordt gesteld dat:
- het Romeinse Rijk werd opgevolgd door het tweede Rome (Constantinopel, hoofdstad van het Grieks-orthodoxe/Byzantijnse/Oost-Romeinse Rijk).
- Constantinopel werd uiteindelijk en definitief opgevolgd door het derde Rome – tsaristisch Moskou/de Russisch-orthodoxe kerk.
- Volgens dit wereldbeeld van de vervangingstheologie vindt Gods Messiaanse koninkrijk zijn grootste en laatste uitdrukking niet in Jeruzalem maar in Rusland.
Net als Constantijn de Grote ziet Vladimir Poetin het christendom als de geestelijke lijm die zijn rijk zal verenigen en versterken. Sinds hij president van Rusland is geworden, werpt Poetin zich op als de ware verdediger van de Christenen in de wereld, de leider van het Derde Rome. Hij wil dat de mensen zijn spirituele roeping erkennen als de herbouwer van een in Moskou gevestigd christendom.
In een toespraak in september 2013 in de Valdai Club verklaarde Poetin: “We zien dat veel van de Euro-Atlantische landen in feite hun wortels verwerpen, met inbegrip van de christelijke waarden die de basis vormen van de westerse beschaving. Zij verloochenen morele beginselen en alle traditionele identiteiten: nationaal, cultureel, religieus en zelfs seksueel. Zij voeren een beleid dat grote gezinnen gelijkstelt met partnerschappen tussen personen van hetzelfde geslacht, het geloof in God met het geloof in Satan.”
In een toespraak van maart 2014 in het Kremlin, vlak nadat Rusland de Krim had geannexeerd, wees Poetin op het spirituele gezag van Rusland over Oekraïne en Wit-Rusland, gebaseerd op Vladimir de Grote’s massadoop van Kiev in 988 na Christus: “Alles op de Krim spreekt van onze gedeelde geschiedenis en trots. Dit is de plaats van het oude Khersones, waar prins Vladimir werd gedoopt. Zijn spirituele daad, het overnemen van de Orthodoxie, was bepalend voor de algemene basis van de cultuur, de beschaving en de menselijke waarden die de volkeren van Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland verenigen“.
Op 12 juli 2021 verkondigde Poetin opnieuw Ruslands Derde Rome-perspectief, dat Moskou als enige moet heersen over Kiev: “Russen, Oekraïners en Wit-Russen zijn allen … met elkaar verbonden door één taal, … economische banden, de heerschappij van de vorsten van de Rurik-dynastie, en – na de doop van Roes – het orthodoxe geloof. De geestelijke keuze van St. Vladimir, die zowel Prins van Novgorod als Grootvorst van Kiev was, bepaalt ook nu nog in hoge mate onze verwantschap … [Herinner u voor het nageslacht de woorden van Oleg de Profeet over Kiev: “Laat het de moeder van alle Russische steden zijn.”
Zoals de Britse journalist en rector Giles Davis opmerkt: “In het hart van deze post-Sovjet opleving van het christendom is er een andere Vladimir; namelijk Vladimir Poetin. Veel mensen beseffen niet in hoeverre de invasie van Oekraïne voor hem een spirituele zoektocht is. De Doop van Roes is de stichtingsgebeurtenis van de vorming van de Russische religieuze psyche, de Russisch-orthodoxe kerk traceert haar oorsprong hiervandaan. Daarom is Poetin niet zozeer geïnteresseerd in een paar Russisch-georiënteerde districten in het oosten van Oekraïne. Zijn doel, angstaanjagend genoeg, is Kiev zelf.”
Poetin verklaarde op 21 februari 2022 in het Kremlin dat “Oekraïne een onvervreemdbaar deel is van onze eigen geschiedenis, cultuur en spirituele ruimte.” Deze zin heeft een diepe weerklank voor hen die doordrenkt zijn van meer dan duizend jaar Russische religieuze geschiedenis. Hierin ligt de sleutel tot zijn op imperialisme gebaseerde invasie van Oekraïne, die begon op 24 februari 2022.
De Oekraïense reactie op Poetins verhaal kan worden gezien toen, in 2019, de Oekraïens-orthodoxe kerken hun onafhankelijkheid van de Russisch-orthodoxe kerk verklaarden, waarbij Oecumenisch Patriarch en aartsbisschop Bartholomeüs I van Constantinopel de Oekraïense stap steunde. De voormalige Oekraïense president Petro Porosjenko beschreef dit als “een grote overwinning van de vrome Oekraïense natie op de Moskouse demonen, een overwinning van goed op kwaad, licht op duisternis.”
Paranoia slaat diep toe
“In het hart van elke tiran ontspringt uiteindelijk dit gif, dat hij geen vriend kan vertrouwen” (Aeschylus, Prometheus Bound, regel 224).
De Russische geschiedenis onthult de moorddadige rol van paranoïde grootheidswaanzin in enkele van haar meest vooraanstaande leiders. Hoewel het waar is dat paranoia de vloek is van vele dictators, lijkt Moskou er meer dan zijn deel van te hebben gehad. Een vluchtige studie van deze verschijnselen kan ons helpen de huidige gebeurtenissen in Oost-Europa te begrijpen.
De angst van koning Saul om zijn kroon te verliezen leidde tot de groei van kwaadaardige achterdocht en moorddadige paranoia tegen David, zijn trouwe dienaar:
Het gebeurde nu, toen zij kwamen, toen David terugkwam van het doden van de Filistijn, dat de vrouwen uit alle steden van Israël kwamen, zingend en dansend, om koning Saul te ontmoeten, met tamboerijnen, met vreugde en met andere muziekinstrumenten. De vrouwen zongen, terwijl zij speelden, en zeiden: “Saul heeft zijn duizenden gedood, en David zijn tienduizenden.” Toen werd Saul zeer boos, want deze tekst ontstemde hem, en hij zeide: “Zij hebben aan David tienduizenden eer gegeven, maar aan mij hebben zij slechts duizenden eer gegeven! Wat kan hij nu nog meer hebben dan het koninkrijk?” En Saul bekeek David met argwaan vanaf die dag. En het geschiedde de volgende dag, dat een boze geest van God Saul overviel, en hij raasde in het midden van het huis, terwijl David met zijn hand de harp bespeelde, zoals gewoonlijk; en een speer was in Sauls hand. (1 Samuël 18:6-10)
Sauls giftige angsten lieten zijn hart wijd open staan voor demonische invloed en moord. Hij begon zijn trouwe diplomaten en hovelingen ervan te verdenken de kant van zijn ‘vijand’ David te kiezen:
“Want gij allen hebt tegen mij samengespannen, zodat er niemand is, die mij informeert, wanneer mijn zoon een verbond sluit met de zoon van Jesse, en er is niemand onder u, die zich om mij bekommert of mij informeert, dat mijn zoon mijn knecht tegen mij heeft opgehitst om in hinderlaag te liggen, zoals het heden is.” (1 Samuël 22:8)
Ivan de Verschrikkelijke en zijn Zwarte Ruiters
De eerste tsaar van heel Rusland (‘tsaar’ is de Russische uitspraak van het Latijnse woord ‘Caesar’ of ‘keizer’) was Ivan IV (1547-1584), bekend als Grozny (‘geducht’ of ‘angstig’). De wrede behandeling die hij als kind onderging, liet een hard residu na van extreem wantrouwen, verblindende haat en woede – vooral jegens degenen die hem volgens hem hadden verraden. Als tiener reageerde Ivan zijn wrok af op dieren: hij trok de veren van levende vogels af en gooide honden en katten uit het raam.
Ivan creëerde een duizendkoppige groep van fanatiek loyale geheime agenten, bekend als de Oprichniki. Zij leken op de “Nazgûl” of zwarte ruiters uit het boek van J.R.R. Tolkien “In de ban van de ring”. Ze waren volledig in het zwart gekleed en reden rond in zwarte koetsen, getrokken door zwarte paarden. Aan hun zadels waren afgehakte hondenkoppen gebonden, als symbool van vastberadenheid in het opsporen van verraders, en bezems (als symbool van een moorddadige opruiming van verraders). Iedereen die verdacht werd van verraad werd gemarteld en/of vermoord. De methodes bestonden uit levend koken, spietsen, geroosterd worden in grote braadpannen boven een open vuur, of door paarden van ledemaat tot ledemaat verscheurd worden. In 1570 werd de gehele burgerlijke, religieuze en zakelijke leiding van Novgorod (12.000 mensen) opgepakt, gemarteld en doodgeslagen. Hun vrouwen en kinderen werden vastgebonden en in de ijskoude rivier de Volchov gegooid. Ivan vermoordde uiteindelijk zijn eigen zoon Ivan Ivanovitsj in een vlaag van paranoïde woede.
Michael Khodarkovsky, hoogleraar Russische geschiedenis aan de Loyola Universiteit in Chicago, merkt op dat de Russische dictator Jozef Stalin zowel zijn eigen massamoorden als “zijn bewering dat Rusland een sterke leider nodig had” rechtvaardigde door te verwijzen naar het gedrag van Ivan de Verschrikkelijke. In onze tijd, voegde hij eraan toe, “vertrouwt president Vladimir Poetin op de beelden van Ivan IV en Stalin om dezelfde boodschap over te brengen en zijn eigen dictatoriale heerschappij te rechtvaardigen.”
In 2016 werd het allereerste monument voor Ivan de Verschrikkelijke onthuld in Oryol, ongeveer 400 kilometer ten zuidwesten van Moskou, ter gelegenheid van 450 jaar geleden dat hij de stad in 1566 stichtte. Alexander Prokhanov, redacteur van de extreemrechtse Russische krant Zavtra verklaarde ter ere van de gebeurtenis: “Zwakke leiders hebben ons land geruïneerd. Alexander II bevrijdde de lijfeigenen en zij kwamen naar de stad en veroorzaakten een revolutie. Nicolaas II was een zwakke tsaar en kijk wat er gebeurde. Gorbatsjov was zwak en als gevolg daarvan stortte een grote staat in.”
De plaatselijke gouverneur van Oryol, Vadim Potomsky, voegde daaraan toe: “Kijk naar de grootte van ons land. Hoe zou je het anders moeten besturen? Proberen om het rustig en tolerant te doen, gaat nooit werken. We hebben een sterke leider nodig. En de mensen hier respecteren een sterke autoriteit. Ze zijn er niet bang voor, ze respecteren het. Weet je nog hoe Rusland 15 jaar geleden werd behandeld? Niemand vroeg ons iets. En nu, dankzij Poetin, hebben we onze positie in de wereld terug.”
Dit is het eerste artikel. Binnenkort verschijnt het tweede deel van dit artikel.
Bronvermelding:
Datum: 14-03-2022
Auteur: Avner Boskey
Beeld: Pixabay.com
Website: israeltoday.nl
