Terwijl Israёl zich deze week geconfronteerd zag met een uit de hand lopende coronacrisis verergerde de politieke crisis door toedoen van de Kachol Lavan (Blauw en Wit) partij. De crisis nam echter een onverwachte wending op donderdagmiddag toen Kachol Lavan leider Benny Gantz de vorig jaar opgerichte partij in feite opblies.
Aan het begin van deze week stapte Kachol Lavan naar het Israёlische Hooggerechtshof om de voorzitter van de Knesset, Likoedlid Yuli Edelstein, te dwingen om een stemming te houden over een nieuwe voorzitter. Die actie had ten doel om Kachol Lavan controle te geven over wetgeving die beoogt om premier Netanyahu uit het zadel te wippen vanwege zijn jurische perikelen. Er zijn drie aanklachten tegen de premier ingediend bij een rechtbank in Jeruzalem vanwege vermeende corruptiepraktijken. Netanyahu heeft echter altijd gezegd dat de hele procedure tegen hem gebaseerd is op lucht.
Kachol Lavan dat de laatste verkiezing verloor en nu drie zetels minder heeft dan Likoed schoof haar lid Meir Cohen naar voren als kandidaat voor de positie van Edelstein die op woensdag aftrad uit protest tegen de interventie van het Hooggerechtshof. Deze interventie werd door de rechtse partijen gezien als een ongeoorloofde inmenging in het democratische politieke systeem in Israёl en als hulp aan de linkse partijen die al jaren geleden hun meerderheid kwijtraakten.
“Gantz zei dat de belangen van het Israёlische volk in deze tijd van ongekende nationale en internationale crisis vóór politieke belangen en spelletjes gaan.”
Het Israёlische volk is in meerderheid rechts georienteerd en steunt Netanyahu, die al elf jaar aan de macht is. Nadat links opnieuw de laatste verkiezingen verloor (links behaalde slechts 40 van de 120 Knessetzetels) besloot men het Hooggerechtshof in te schakelen om de politieke impasse te doorbreken en om Netanyahu uit het zadel te wippen.
Ultimatum
Op donderdagmorgen maakte Likoed echter bekend dat als het linkse kamp samen met Yisrael Beiteinoe en de Arabische partijen (samen 61 zetels) Cohen zouden benoemen als Knessetvoorzitter Likoed de besprekingen over de vorming van een regering van nationale eenheid onmiddellijk zou stopzetten. Die besprekingen waren gaande na een voorstel van Netanyahu om een (tijdelijke) regering van nationale eenheid te vormen om zo de coronacrisis het hoofd te bieden.
Likoed voerde terecht aan dat de grootste partij altijd de positie van Knessetvoorzitter voor haar rekening nam en dreigde aan te sturen op een vierde verkiezing in een jaar tijd als Cohen, een lid van de linkse Yesh Atidfactie binnen Kachol Lavan, zou worden benoemd met behulp van de Arabische partijen.
Het Israёlische volk had eerder aangegeven dat het Kachol Lavan verantwoordelijk zou houden voor het voortduren van de ongekende politieke crisis tijdens een noodsituatie die in Israёl wordt vergeleken met de Jom Kippoeroorlog, zo maakten nieuwe peilingen duidelijk. Likoed en Netanyahu zouden volgens die peilingen 40 zetels in de wacht slepen terwijl Kachol Lavan verder omlaag ging naar slechts 30 zetels. Nieuwe verkiezingen zouden daarom betekenen dat Gantz zijn droom om premier van Israёl te worden zou moeten opgeven.
Dramatische ommezwaai
Terwijl de Knesset zich opmaakte voor deze omstreden stemming over de nieuwe voorzitter kwamen er berichten naar buiten dat Gantz een dramatische ommezwaai had gemaakt en had besloten om zijn belangrijkste verkiezingsbelofte te schenden, namelijk dat hij niet in een regering met Netanyahu zou stappen. Hij besloot zichzelf kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van de Knesset om zo de bezwaren tegen Meir Cohen weg te nemen. Dat besluit was in feite een verklaring van willen samenwerken met Netanyahu en verraad aan zijn eigen samenwerking in Kachol Lavan.
Korte tijd later werd dan ook bekend dat Gantz’s beslissing tot grote woede had geleid bij Yair Lapid en Moshe Ya’alon, de leiders van de twee andere partijen binnen Kachol Lavan, die onder geen beding in een door Netanyahu geleide regering wilden stappen. De Israёlische televisiezenders rapporteerden vervolgens dat Kachol Lavan uit elkaar was gevallen en dat Gantz’ Choshenfactie zou toetreden tot een nieuwe, door Netanyahu geleide regering van nationale eenheid. Lapid legde later een verklaring af op de televisie waarin hij ongekende woede toonde over Gantz’ beslissing en hem beschuldigde van het “kruipen naar Netanyahu” die hij “een crimineel” noemde.
Gantz werd dankzij de steun van de rechtse partijen die Netanyahu steunen met meerderheid van stemmen gekozen en is nu tijdelijk de nieuwe voorzitter geworden van de Knesset, maar zal die taak later overdragen aan Edelstein die opnieuw tot voorzitter van het Israёlische parlement zal worden benoemd terwijl Gantz Minister van Buitenlandse Zaken of Defensie Minister zal worden.
Yes Atid en Telem hebben besloten om verder samen te werken onder de naam Kachol Lavan en hebben aangekondigd dat zij een wetsvoorstel zullen indienen om een parlementariёr die in staat van beschulding is gesteld over vermeende criminele praktijken uit te sluiten van de taak van kabinetsformateur. Dat wetvoorstel zal na Gantz’s beslissing echter naar alle waarschijnlijkheid worden verworpen omdat het linkse blok samen met Yisrael Beiteinoe en de Arabische partijen geen meerderheid in de Knesset meer hebben.
Nieuwe regering
De nieuwe centrum-rechtse coalitie heeft op zijn minst een meerderheid van 71 zetels, maar dat aantal zou nog kunnen groeien omdat enkele rechtse Telem leden en ook leden van de linkse Arbeiderspartij hebben laten doorschemeren dat men ook wil toetreden tot de noodregering van nationale eenheid. Gantz verdedigde later als Knessetvoorzitter zijn besluit om toe te treden tot een door Netanyahu geleide regering en zei dat de belangen van het Israёlische volk in deze tijd van ongekende nationale en internationale crisis vóór politieke belangen en spelletjes gaan. De voormalige leider van Kachol Lavan zal volgens de afspraken met Likoed over anderhalf jaar de taak van premier overnemen van Netanyahu.
De Israëlische politieke crisis begon in december 2018 begon toen Yisrael Beiteinoeleider Avigdor Liberman aftrad als Minister van Defensie en zijn partij uit de rechtse coalitie haalde. Liberman heeft tot nu toe niet gereageerd op de opzienbarende ontwikkelingen die door Gantz en Netanyahu werden geïnitieerd. De twee leiders raakten het laatste jaar verwikkeld in een bijna persoonlijke oorlog, maar lieten hun verstand en de belangen van de staat Israёl tenslotte prevaleren.
Bronvermelding
Datum: 27-03-2020
Auteur: Jochanan Visser
Beeld: Pixabay
Website: https://www.christenenvoorisrael.nl/
