Niemand is zo blind als hij die niet wil zien.
Licht is altijd een metafoor geweest voor spiritualiteit, waarheid, inzicht en goddelijke openbaring. “Het licht zien” is een veelgebruikt cliché, maar het bevestigt alleen maar hoe kloppend het is.
In de Torah-lezing van deze week, Ki Tavo, lezen we van de huiveringwekkende berisping waarin Mozes de Israëlieten waarschuwt dat, als ze de woorden van God niet in acht nemen en Zijn manier van leven niet volgen, ze de meest vreselijke vloeken over zichzelf zullen brengen. Dit wordt altijd kort voor Rosh Hashanah gelezen, om ons nuchter te maken en ons te inspireren om na te denken en introspectie te bedrijven voor de plechtige Dagen des Oordeels die voor ons liggen.
Een van de merkwaardige vloeken in de berisping is deze: “En je zult tasten in het volle daglicht, zoals de blinde man tast in de dikke duisternis” (Deuteronomium 28:29).
De Talmoed (Megillah 24b) registreert een debat over de vraag of een blinde man de zegeningen over het licht mag reciteren als hij niet echt profiteert van het licht. In de discussie bekende Rabbi Yosei dat hij zijn hele leven in de war was door het bovenstaande vers uit Deuteronomium.
“Wat is er voor de blinde man het verschil tussen licht en duisternis?” vroeg hij. Tast hij meer in de duisternis dan tijdens de daglichturen?
Toen vertelde Rabbi Yosei over het moment waarop hij zelf “het licht zag”.
“Op een keer was er een blinde man die ik tegenkwam. Hij liep ’s nachts met een fakkel in zijn hand. Ik vroeg hem: ‘Mijn zoon, waarom heb je een fakkel nodig?’ En hij antwoordde: ‘Als ik de fakkel in mijn hand heb, zien mensen mij en helpen ze mij de greppels, doornen en stekelige struiken te vermijden.’
Hoe goed spreken deze regels over onze huidige situatie? Het is inderdaad een vreselijke vloek als mensen in het donker tasten, niet in staat om “het licht” van waarheid en gerechtigheid te zien, en als ze geen onderscheid kunnen maken tussen goed en kwaad, goed en fout.
Onze wereld is in een zeer dikke duisternis gestort. Ook het daglicht is duisternis geworden. Degenen die zieners zouden moeten zijn, zijn blind en tasten zelfs in het volle daglicht. Het is zo donker dat zelfs de blinde man een fakkel moet dragen!
We leven in een ongekend tijdperk van duisternis, waarin op de meest intelligente en verlichte universiteitscampussen massamoord wordt gevierd en het pure kwaad zich voordoet als goed. Wat een vreselijke duisternis ervaren we als mensen geen onderscheid kunnen maken tussen helden en huurmoordenaars, heiligen en zondaars, verdedigers en vernietigers.
Welke oplossing is er? Nou, op de grond is er geen andere keuze dan de klus te klaren en de veiligheid van onze mensen, in het zuiden, noorden en midden, te herstellen. Maar op spiritueel niveau moeten we de fakkel dragen. We moeten erop staan een ohr l’goyim te blijven, een licht voor de naties.
De analogie is aangepast van de Talmoedische uitdrukking van “dagwerkers”. Anan poalo dyemoma anan! Wij zijn dagwerkers! Dag is synoniem met licht. We zijn misschien blind voor het Goddelijke licht in de wereld, maar als we de fakkel vasthouden, zullen mensen de boodschap begrijpen. Als we de vlam van de Thora, deugd en moraal hoog houden, dan zal de wereld het opmerken. Er is maar één manier om de duisternis van onze wereld te verdrijven, en dat is door steeds meer licht aan te steken. Alleen met licht. We kunnen de duisternis niet wegvegen; we kunnen alleen een kaars, een vlam, een fakkel, een generator, een toren van licht aansteken!
Aan de positieve kant hebben we altijd geloofd dat er een diepere betekenis moet zijn voor al onze pijn en lijden. Er vormt zich inderdaad een nieuw licht, een nieuw tijdperk; uiteindelijk moet de uiteindelijke verlossing heel dichtbij zijn.
Daarom ben ik het helemaal eens met zanger Ishay Ribo, die deze week tegen een volle zaal in Madison Square Garden in New York zei: “Ik geloof, en ik denk dat iedereen in zijn hart gelooft, dat alles wat de natie Israël nu ervaart niet voor niets kan zijn. De pijn en de tranen die eindeloos zijn gevallen, zullen ervoor zorgen dat verlossing groeit en een nieuwe wereld bloeit. Als dit binnenkort gebeurt, met Gods hulp, kunnen we ons niet voorstellen hoeveel goeds er zal zijn.”
De berisping van deze week eindigt abrupt met de woorden: Eileh Divrei haBrit, dit zijn de woorden van het verbond. Gods verbond met het Joodse volk is eeuwig. Vandaag tasten we misschien door de duisternis en voelen we ons verward door de vloeken, maar het oneindige licht van God zal uiteindelijk schijnen en Zijn verbond zal voor iedereen zichtbaar worden.
Alstublieft God, moge het inderdaad heel snel zijn.
Datum: 18 september 2024
Auteur: Rabbi Yossy Goldman
Beeld: Diego Ortiz via Pixabay
