Gisterochtend werden zuidwest Turkije en het noordwest Syrië opgeschrikt door zware aardbevingen. De aardebevingen richtten grote schade aan in Turkije en Syrië en werden gevoeld in Cyprus, Libanon en Israel. De bevingen vonden plaats in het gebied waar verschillende breuk-systemen samen komen. De aardbevingen met magnitude 7.8 van vanmorgen vonden plaats op de “Oost Anatolische Breuk”, niet ver van het noordelijke punt van de “Dead Sea Transform”, het “Dode Zee Breuk systeem”, dat van noord naar zuid loopt tussen Turkije en Eilat. De breuken zijn ontstaan omdat verschillende aardplaten langs elkaar, over onder elkaar schuiven. Zo schuift de “Afrikaanse plaat” onder de “Europees/Aziatische plaat”, en schuift de “Arabische plaat” naar het noorden ten opzichte van het Middellandse zeegebied. Die beweging gaat niet geleidelijk maar komt in schokken en dat zijn de aardbevingen zoals we die vandaag zien. De beweging tussen 2 platen is gemiddeld een paar tot 10 millimeter per jaar maar vaak beweegt/schokt zo’n breuk maar één keer per enkele tientallen jaren en dan is de verschuiving zo groot dat er veel schade ontstaat. Na een aardbeving zijn er veel naschokken en kan het “stress-veld” voor nabije breuken veranderen zodat die ook gaan bewegen.

Het epicentrum van de aardbeving was zo’n 500-700km van Israel. De aardbeving in Turkije heeft geen breuken in Israel laten bewegen maar de trillingen vanuit Turkije waren wel voelbaar. Onderstaande grafiek van de “Israëlische Geologische Dienst”, de instelling die zich in Israël bezighoudt met onderzoek naar aardbevingen, laat dat duidelijk zien.

Israël heeft wel een lange geschiedenis van aardbevingen. De laatste beving die grote schade aanrichtte was de Jericho aardbeving van 1927 (magnitude 6). Ook historisch, zijn er zware bevingen geweest, zoals de aardbeving van 759 na Chr, waarbij oude nederzettingen in noord Israel, waaronder Sussita op de Golan werden verwoest (zie foto hieronder waarbij de pilaren allemaal dezelfde kant op zijn gevallen). Zelfs bijbelse verhaal over de instorting van de muren van Jericho wordt door experts aan een aardbeving toegeschreven.

Vandaag de dag weten we dat statistisch gezien, magnitude 6 aardbevingen (aardbevingen die grote schade zullen aanbrengen) één keer per 100 jaar voorkomen langs het Israëlische deel van het “Dode Zee Breuk Systeem”, en dus zijn er bij experts en de Israëlische overheid zorgen dat dit binnenkort weer kan gebeuren, bijna 100 jaar na de 1927-Jericho aardbeving. Recent is aardbevings-waarschuwing systeem “Trou’a” operationeel gegaan. Dit systeem waarschuwt bij de eerste bevingen maar kan geen bevingen voorspellen. In de laatste decennia is er in Israël aandacht voor aarbeving bestendig bouwen met de “teken 413” bouwstandaard. Ook bestaat er een programma, “Tama 38”, om oudere gebouwen aardbevingsbestendig te maken. Dit programma verloopt echter erg traag.

Tenslotte is er qua aardbevingen in Israël ook nog het risico van tsunami’s. Langs het strand in Tel Aviv staan bordjes met “Tsunami Evacuation Route”. De tsunami’s zijn het gevolg van aardbevingen op zee. In de recente geschiedenis zijn geen grote tsunami’s in Israel aan land gekomen maar archeologisch onderzoek heeft aangegeven dat dat in het verre verleden wel is gebeurd. Zo zou de grote aardbeving die het paleis van Knossos op Kreta rond 1450 v. Chr. verwoestte, een tsunami hebben veroorzaakt die ook in Israël schade heeft veroorzaakt.