Kunnen politiek en moraal echt samenwerken? In hoeverre is het de moeite waard om politieke actie te beperken door morele overwegingen?
De oorlog in Europa heeft Israël opnieuw voor een dilemma gesteld. Hoewel Israël fundamenteel met de westerse mentaliteit is vergroeid, probeert Jeruzalem voorzichtig te zijn om de Russische president Vladimir Poetin niet boos te maken. In plaats daarvan maakte Israël de Amerikanen voor het eerst boos toen de Russische veroordeling, achter de schermen in de VN-Veiligheidsraad, werd afgewezen. Natuurlijk heeft Yair Lapid, de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, de Russische invasie in Oekraïne sindsdien openlijk veroordeeld, maar andere regeringsstemmen zijn zwijgzaam gebleven of hebben het tegendeel bekendgemaakt. Puur menselijk gezien is er geen enkele reden om Poetin niet te veroordelen en volledig achter het offer te staan. Instinctief en historisch gezien had Israël volledig de kant van het Westen moeten kiezen, maar Israël hield zich aanvankelijk om politieke redenen neutraal.
Kunnen politiek en moraal echt samenwerken? In hoeverre is het de moeite waard om politieke actie te beperken door morele overwegingen? Voor de Florentijnse filosoof en politicus uit de Middeleeuwen, Niccolò Machiavelli, is de scheiding van moraal en politiek een basisvoorwaarde voor een stabiele en sterke staat. Volgens de politieke theorie die aan hem wordt toegeschreven, is elk middel, ongeacht wet en moraal, geoorloofd om politieke macht te verwerven of te behouden. Vandaag is dit een politiek beginsel voor iedereen geworden. Wat bepaalt, is wat belangrijk is voor macht, niet voor moraliteit. In Israël schreven talrijke publicisten de klok rond commentaren voor en tegen steun aan Rusland of Oekraïne. Zelfs de regering hield zich bezig met de vraag of zij haar politieke beslissingen moest beperken door morele overwegingen. Het zou natuurlijk ideaal zijn als moraal de politiek zou bepalen en niet omgekeerd.
Overigens is er in de geschiedenis van de Israëlische staat een ander dilemma dat Israël plaatst tussen politiek en moraal. Hiermee bedoel ik het officiële standpunt van Israël ten aanzien van de Ottomaanse genocide op de Armeniërs in 1915. Dit niet alleen om de eigenheid van de Joodse Holocaust te verdedigen, maar Israël was decennia lang zeer op zijn hoede om de Turkse regering voor het hoofd te stoten. Deze keer wilde Israël de Russen niet boos maken om zijn operationele vrijheid in Syrië te behouden. Anderzijds onderhoudt Israël nauwe betrekkingen met Oekraïne en is het ook meer gehecht aan de westerse ideologie.
Sinds zijn stichting als staat is Israël verbonden geweest met het westerse en democratische blok van naties onder leiding van de Verenigde Staten. Israël heeft veel te danken aan de Amerikanen. Maar verplicht dit Israël er automatisch toe in te stemmen? Nee. Zelfs vrienden mogen het oneens zijn en onafhankelijk beslissen. Er is ook nog een andere morele overweging. Nauwe betrekkingen met Rusland hebben de Israëlische strijdkrachten jarenlang in staat gesteld ongehinderd in Syrië te opereren en uit Iran binnengesmokkelde wapens te vernietigen. Is de wens om Israëlische burgers te beschermen niet minder een morele dan een politieke overweging? Is het leven van Israëlische burgers niet minder moreel dan het beschermen van de burgers van Oekraïne?
Niet alleen dat, Vladimir Poetin beweert dat de Russen het Krim-schiereiland in 2014 hebben bevrijd van de Oekraïense overheersing. De Oekraïners beweren het tegenovergestelde, dat hun Krim-schiereiland werd veroverd. Dus wat is waar, werd het schiereiland tussen de noordelijke Zwarte Zee en de Zee van Azov veroverd of bevrijd? Het hangt ervan af aan wie je het vraagt. Maar deze vraag doet me aan iets anders denken. De Russen vergelijken de Krim met de betwiste Palestijnse gebieden in het Bijbelse hart van Judea en Samaria. Vanuit Israëlisch perspectief zijn deze gebieden, met inbegrip van Oost-Jeruzalem, bevrijd in de Zesdaagse Oorlog van 1967. Voor de Palestijnen zijn deze gebieden en geheel Israël veroverd land. De Russen beweren hetzelfde met betrekking tot de Krim. “Wij hebben de Krim bevrijd, net zoals jullie de bezette gebieden hebben bevrijd.”
Wie de vroege geschiedenis van de Krim kent, weet hoeveel volkeren over dit schiereiland hebben geheerst. Niet alleen Grieken en Scythen, maar later stond het schiereiland ook onder Romeinse, Gotische, Sarmatische, Byzantijnse, Hunnische, Chazaarse, Tartaar-Mongoolse, Venetiaanse, Genuese en Ottomaanse heerschappij. Aan het einde van de 18e eeuw werd de Krim een deel van het Russische Rijk. Na de Russische Oktoberrevolutie in 1917 werd het schiereiland een deel van de Sovjet-Unie (USSR). Na de Tweede Wereldoorlog en de herovering door het Rode Leger in 1944 annexeerde de leider van de Communistische Partij, Nikita Chroesjtsjov, de Krim in 1954 bij de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek. En het bleef binnen Oekraïne als de Autonome Republiek van de Krim tot na de ontbinding van de USSR.
Vanuit zijn oogpunt heeft Poetin het schiereiland dus bevrijd. Maar met andere woorden zegt hij ook dat Israël zijn mond moet houden. “Je hebt geen argument om mij te bekritiseren vanwege de Krim.” Als jullie Judea en Samaria bevrijd hebben, dan hebben we ook het Krim schiereiland bevrijd. Om die reden heeft Israël zich tot dusver gedeisd gehouden ten aanzien van de Krim. Maar wat gebeurt er als nu de Hunnen uit de vierde eeuw terugkeren en hun recht op het Krim-schiereiland opeisen? Ze bevrijden de Krim, net zoals de Russen het schiereiland bevrijdden uit de handen van de Oekraïners? Het heeft geen zin, omdat het ook de Jebusieten en Kanaänieten een theoretisch voordeel geeft ten opzichte van Israëls voorrecht op het land. Maar net als de Hunnen, bestaan deze volkeren niet meer.
Overigens werden deze connecties onder mijn aandacht gebracht door twee Joodse kolonisten die ongeveer vijf jaar geleden met Russische politici over deze kwestie hebben gedebatteerd als onderdeel van een delegatie naar de Doema.
Israël werd ook herhaaldelijk bedreigd met sancties indien het zich niet hield aan de westerse regels en ideeën in het Israëlisch-Palestijnse conflict, vooral toen de militaire operaties in de Gazastrook escaleerden. Wat het beleid bepaalt, zijn behoeften, doelen en verlangens. En dit heeft vaak minder te maken met moraal en ethiek. En mensen zullen het daar altijd over oneens zijn, sommigen meer op politiek en anderen meer op moraal.
Bronvermelding:
Datum: 24-05-2022
Auteur: Aviel Schneider
Beeld: Yonatan Sindel / Flash90
Website: israeltoday.nl
